Zarz Ryz Finans R07!0

210 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Niemniej jest ono zawsze mniejsze od ryzyka kredytowego, wiążącego się z tworzeniem pozycji równoważnych za pomocą bilansu. Ponieważ ryzyko kredytowe nie jest za darmo, rynek kontraktów forward jest tańszym rozwiązaniem alternatywnym wobec składania i przyjmowania depozytów (a dodatkowo znacznie ułatwia zawieranie transakcji i zapewnia regulowany obrót).

Dla wielu przedsiębiorstw koszty transakcyjne są jeszcze jedną przyczyną korzystania z kontraktów forward, a nie z bilansu jako narzędzia zarządzania ryzykiem. Koszty transakcyjne związane z arbitrażem depozytowym są stosunkowo wysokie w porównaniu z kosztami transakcyjnymi ponoszonymi na rynku forward.

Niemniej regulacje rynkowe mogą stanowić istotny czynnik przy podejmowaniu decyzji o tym, czy do zabezpieczania się przed ryzykiem firma powinna korzystać z rynku forward, czy też z własnego bilansu. Przykładowo, jeżeli w danym kraju istnieją mechanizmy kontroli obrotu walutowego, wówczas wygodnym wyjściem może się okazać zawarcie kilku wzajemnych umów pożyczkowych między spólką-matką a podmiotem zależnym w celu realizacji zadań, które w normalnych okolicznościach zawarto by na rynku kontraktów forward.

Rynki

W rozdziale 6 skupiliśmy się na walutowych rynkach forward oraz na rynkach kontraktów FRA, ale istnieją również towarowe rynki forward - dla złota, ropy itp. Duże instytucje finansowe, oprócz zaangażowania na rynkach walutowych oraz na rynkach kontraktów FRA, zajmują się również obrotem towarowymi kontraktami forward '. Inne towarowe kontrakty forward są przedmiotem obrotu poza tradycyjnym rynkiem międzybankowym. Przykładowo, na Londyńskiej Giełdzie Metali prowadzony jest obrót kontraktami forward na dostawę ropy naftowej z Morza Północnego (Brent), jak również na dostawę podstawowych metali.

Dane o wielkości obrotów zebrane z rynku walutowego przez Bank Rozliczeń Międzynarodowych (zob. tabela 7.1) wskazują, że do 1992 r. dzienny obrót walutowymi kontraktami forward osiągnął poziom 384 mld USD, co stanowiło ok. 64% łącznego obrotu na rynku walutowym². Obrót jest nadal zdo-

' Szczególnie interesujące są kontrakty forward na złoto, które służą posiadającym złoto instytucjom finansowym za narzędzie do generowania dochodu przez dotychczas jałowe (nie oprocentowane) aktywa.

^: W tabeli 7.1 wolumen obrotu kontraktami forward podzielono na czyste kontrakty forward oraz kontrakty swapowe. O czystych kontraktach forward mowa jest w rozdziałach 6 i 7. Natomiast walutowy kontrakt swapowy to jednoczesna realizacja walutowego kontraktu forward oraz równoważącej go transakcji na rynku natychmiastowym z tym samym kontrahentem.