14. Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem cenowym 427
Aby ograniczyć koszty finansowania, firma może się zdecydować na sprzedaż opcji, a nie ich zakup. Zauważyliśmy już w tym rozdziale, że firmy opierające finansowanie na długu o zmiennym oprocentowaniu mogą kupować kontrakty opcyjne na górny pułap stopy procentowej, chroniąc się w ten sposób przed wzrostem stóp. Rozwiązaniem alternatywnym jest sprzedaż kontraktu na dolny pułap stopy procentowej. Uzyskana za taki kontrakt cena „obniża” koszty finansowania.
Załóżmy, że jakaś firma zaciągnęła trzyletni kredyt, za który powinna płacić oprocentowanie według stopy LIBOR powiększonej o 50 punktów bazowych; firma ta sprzedaje trzyletni kontrakt na dolny pułap stopy procentowej równy 4%. Załóżmy dalej, że wartość tego kontraktu amortyzowana w okresie trzyletnim wynosi 35 punktów bazowych. Jeśli stopa LIBOR jest równa 4% lub wyższa, firma będzie płacić LIBOR + 50 - 35 = LIBOR + 15; jeśli jednak LIBOR spadnie poniżej 4%, firma będzie płacić 4,15% bez względu na wielkość spadku '6. Wzrost stopy LIBOR oznacza dla firmy wzrost oprocentowania, które musi płacić. Jednocześnie zaś korzyści ze spadku będą ograniczały się do poziomów przekraczających określony w kontrakcie dolny pułap; dalszy spadek LIBOR nic już firmie nie przyniesie.
W rozdziale 16 pokażemy szczegółowo, że firmy mogą zmniejszać koszty finansowania za pomocą emisji „długu hybrydowego”. Jednym z przykładów takiego długu może być pakiet obejmujący opcje. Najbardziej znaną konstrukcją tego typu jest obligacja wraz z warrantem akcyjnym. Taki instrument dłużny można rozpatrywać jako kompozycję dwóch elementów: (1) standardowego instrumentu dłużnego oraz (2) opcji kupna wystawionej na wartość kapitału akcyjnego firmy. Nabywcy długu rekompensują firmie dołączenie tej opcji, płacąc wyższą cenę za pakiet - co zmniejsza oprocentowanie długu. Zdarza się również, że do obligacji dołącza się opcję na walor inny niż kapitał akcyjny firmy. Niekiedy emitowano tak zwane obligacje indeksowane, obejmujące opcje na wiele różnych aktywów pierwotnych: surowce (np. złoto) lub międzynarodowe wskaźniki giełdowe (np. indeks S&P 500).
Firmy ograniczają również koszty finansowania poprzez sprzedaż „opcji wbudowanych”. Mają one wszystkie cechy opcji „standardowych”, nie są jednak instrumentami samoistnymi, lecz stanowią element większych kontraktów. W wielu wypadkach opcja wbudowana ma taką samą charakterystykę opłacalności jak inne opcje stanowiące przedmiot obrotu giełdowego lub pozagiełdo-
“ Dolny pułap wysokości 4% plus 15 punktów bazowych marży.