CCF20090702051

CCF20090702051



102 Przerwanie immanencji

II

Do najściślejszych ustaleń myśli Heideggerowskiej należy niewątpliwie twierdzenie, że możliwość ludzkiej porażki wiąże się z „aktem bycia” i ze skończonośdą tego aktu, oddanego śmierci rozumianej jako nicość - skończonośdą, bez której akt nie miałby żadnego sensu jako akt, chociaż epoka metafizyki, zapominającej o byciu (essance) w jego prawdzie i z tego powodu będącej onto-teologią, podniosła go do rangi aktu wiecznego. Ta myśl Heideggera - pomimo perspektyw, jakie dzięki śmiałym opisom fenomenologicznym genialnie otwiera przed nowym myśleniem - należy, w nie mniejszym stopniu niż diałektyka Heglowska, właśnie ze względu na swoje przywiązanie do aktu nawet w śmierci, do ostatnich wytworów filozoficznej tradycji naszego kontynentu.

Tożsamość (ipseiłe) ludzka wyczerpuje swój sens w Da-sein (etre-ła)*, w bydu-tu-oto, które dzieje się jako bycie--w-świecie. Ale bycie-tu jest sposobem troszczenia się o bycie (avoir~a-etre)> byciem, które, przed jakimkolwiek teoretycznym sformułowaniem pytania, jest już zapytywaniem o bycie (essance) bytu. Zapytywaniem, które nie jest jakimś atrybutem, przymiotem ludzkiej substancji, lecz sposobem,modalnośdą, jak, przysłówkowym określeniem (iVadverbialite) bytu, któremu chodzi o jego bycie (ąui a a etre). Zgodnie z wieloma fragmentami Sein und Zeit, człowiek ma tylko jeden przywilej metodologiczny: ponieważ jego bycie dzieje się jako zapytywanie o bycie bytu, jest on drogą, która prowadzi do odpowiedzi. Ale pytanie o bycie w człowieku przekształca swój dopełniacz przedmiotowy (genitif-objectif) w dopełniacz podmiotowy (geni-tif-subjectif) (sławna Heideggerowska Kehre jest tym odwróceniem, a nie zwykłym momentem w ewolucji filozofa): bycie (essance) bytu to bycie-zapytywanym „(etre-en-ques-tioń) i właśnie dlatego, że bycie równa się byciu-zapytywa-

9 Terminem „etre-la” - dosl. „bycie-tu” lub „byde-tam” - oddaje się po francusku Heideggerowskie Dosem. „U” oznacza otwartość bytu ludzkiego lub, jak proponował swego czasu Krzysztof Michalski, jego „przytomność”, tj. fakt, że ludzki sposób bycia pokrywa się zprzedteoretycznym rozumieniem bycia. (M.K.) nym, że esse dzieje się jako stawianie-pod-znakiem--zapytania {en-train-de-se-mettre-en-questioń), człowiek zapytuje o bycie (essance) bytu. Nie chodzi więc o wydarzenie antropologiczne, dotyczące ludzkiego rejonu Rzeczywistości. W Dasein człowieka, k t ó r em u-c h o d z i-o--jego-bycie (ayant-a-etre) i który jako taki jest bytem zapytującym, dzieje się przygoda esse rozumianego w sensie absolutnym (jako Sein ułberhaupt).

Ale ta redukcja człowieczeństwa do zadania bycia prowadzi u Heideggera do bardzo znaczącej dedukcji samej sobości z bycia bytu. Bycie bytu, czyli bycie-zapyty-wanym, jest zapytywane w Dasein, to znaczy w byciu bytu, któremu chodzi o jego bycie {en tant ątfcwoir-a-etre), w byciu człowieka. Twierdzenie „człowiek j e s t” równa się twierdzeniu „człowiekowi chodzi o jego bycie (Vhomme a a etre)”. „Własność” wskazana przez „chodzi o” („av<u>”) w „chodzi-o-bycie” {„avoir-ó-etre”1) oddaje nieodparty charakter - nieodparty jak śmierć {d en mourir) - przypisania do bycia, zawartego w słówku „chodzi o...” {dam le „a” de Ya etre). W tym właśnie sensie Heidegger może powiedzieć, na początku paragrafu dziewiątego Sein und Zeit, że Dasein (etre-la) charakteryzuje się Jemeinigkeit, „mojością”, ponieważ Dasein jest z istoty Jemeinigkeit, ponieważ człowiek, któremu c h o d zi-o-b y-cie {ąui a-a-etre), jest Ja. A nie odwrotnie! Tożsamość jest jakby emfazą chodzeni a-o... {du a...). Bycie {essance) -„czyn” {la „geste1 1) lub bieg {le train) bycia-dzieje się zatem - zgodnie z Sein und Zeit - w swoim byciu-zapytywanym jako przywłaszczanie przez Dąsem, któremu chodzi o bycie {ąui a a itre) - jako Er-eignis. Człowiek wyczerpuje sens swojego człowieczeństwa i swojej sobości w artykułowaniu Er-eignis bycia.

Ale ten sposób bycia zapytywanym jako Er-eignis dzięki

1

Wyrażenie „avoir-h-etre", które - zgodnie z przyjmowanym w Polsce sposobem tłumaczenia Heideggera - przekładam na „chodzi o bycie", znaczy dosłownie „tna-być” lub zgoła „musi-być”. Taki dosłowny przekład, choć zrywający z pewną tradycją translatorską i, być może, w innych kontekstach niewłaściwy, pozwala lepiej zrozumieć, dlaczego w powyższym fragmencie Lć\inas pisze o „nieodpartym przypisaniu do byda" (,,/otrf l’irrkmsahle... de Vastriction & itre"). (M.K.)


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CCF20090702037 74 Przerwanie immanencji wnętrznej tożsamości, do Innego. Absurdem byłoby odrywanie
CCF20090702024 48 Przerwanie immanencji nego humanizmu, wiele nowych i sugestywnych akcentów zawdzi
CCF20090702025 50 Przerwanie immanencji jednak sprawić, aby ideologia, choć już nieszkodliwa, nie p
CCF20090702026 52 Przerwanie immanencji bądź przyczynę, ustanawiającą wartość siłą własnego ruchu,
CCF20090702027 54 Przerwanie immanencji Z parabolą podróży międzygwiezdnych wiąże się też głupota p
CCF20090702028 56 Przerwanie immanencji i ułomna, gdy tylko powstają instytucje mające jej strzec;
CCF20090702029 58 Przerwanie immanencji Platon sądzi, że między dwojgiem ludzi, z których każdy „um
CCF20090702030 60 Przerwanie immanencji nuda. Wszystko zostaje pochłonięte, wessane, zamurowane prz
CCF20090702032 64 Przerwanie immanencji ność, to znaczy jako pozostawanie-tym-samym, lub jako
CCF20090702033 66 Przerwanie immanencji Husserl nie mówi6. Ignorując tę subiektywną część bytu, nie
CCF20090702034 68 Przerwanie immanencji nych, pojęć i praw. Właśnie tutaj jest miejsce na analizę f
CCF20090702035 70 Przerwanie immanencji zbieranie [danygh] w jeden temat, jako przedstawienie i jak
CCF20090702038 76 Przerwanie immanencji Czy zatem nasza analiza nie powinna wyjść poza literę Husse
CCF20090702039 78 Przerwanie immanencji wyrwać z tego zakorzenienia. Celem Husserlowskiej Redukcji
CCF20090702040 80 Przerwanie immanencji je się w jaźni pierwotnej, odrywa Ja od jego hipostazy, od
CCF20090702041 82 Przerwanie immanencji 5. CZUWANIE Czy to, co w życiu żyje, nie jest nadmiarem: ro
CCF20090702042 84 Przerwanie immanencji zasadnym romantyzmem, przedkładającym wojnę nad pokój, klas

więcej podobnych podstron