CCF20090811074

CCF20090811074



164 Saren Kierkegaard, Modlitwy, Nowa interpretacja jego życia i myśli

który naprawdę mógłby stawić czoło rozpaczy nie jest tak po prostu możliwy. Człowiek nie jest w stanie wyzwolić się z niewoli. Aby zdać sobie z tego sprawę, Kierkegaard powiedziałby, że człowiek musi porzucić sferę etyczną; musi zostać wyzwolony od wymagań uniwersalno-etycznych. Takie uwolnienie się, takie zawieszenie tego, co etyczne wiąże się z lękiem, ponieważ: „Wywołujące lęk wyzwolenie się od wymogu realizacji tego, co etyczne, różnorodność indywidualności w tym, co etyczne, to zawieszenie od tego, co etycznie jest Grzechem, uważanym za stan, w którym tkwi człowiek” 23. To dążenie w stronę uznania siebie za grzesznika przynosi nową głębię samo-świadomości, nową intensyfikację duchowości i subiektywności, dalszą realizację indywidualnej egzystencji. Ruch ten można opisać nie tylko za pomocą takich pojęć jak: duch, jaźń czy osoba, lecz także za pomocą pojęcia, pojedynczy, które w istocie, jest im równoważne. Otóż Kierkegaard nazywa kategorię pojedynczego „własną kategorią”. Zazwyczaj w swoich rozprawach na temat jednostki, pojedynczej egzystencji, Kierkegaard celowo odróżnia ją od tłumu, masy, rodu, gatunku, lecz „pojedynczemu” nadaje także władzę nad abstrakcyjną uniwersalnością. Kierkegaard twierdzi, że jednostka jest kategorią ducha, wewnętrznego przebudzenia. Jest ona rozstrzygającą chrześcijańską kategorią. Chrześcijaństwo powstaje lub upada wraz z kategorią jednostki. Samo-realizacja jest stawaniem się jednostką. Indywidualne istnienie jest egzystencją pojedynczego człowieka, jednostki. Sam Kierkegaard oświadcza, że temat jednostki jest widoczny w ten czy inny sposób we wszystkich jego dziełach. W pracach opublikowanych pod pseudonimem, jednostka jest początkowo osobą wyróżniającą się w sensie estetycznym, człowiekiem wybitnym, W budujących rozprawach, jednostka jest tym, kim może stać się każdy człowiek. W tym sensie jednostkę można nazwać rzeczywiście uniwersalną w przeciwieństwie do abstrakcyjnej uniwersalności. Tłum redukuje jednostkę do zera, niebytu, tak jak to czyni myśliciel spekulatywny, jednak tłum składa się z jednostek i dlatego, mówi Kierkegaard, „każdy człowiek musi posiadać moc, by stać się tym, kim jest, pojedynczym”24. Chrześcijaństwo lub indywidualna egzystencja w swojej najpełniejszej formie nie jest arystokratyczne, czyli dostępne tylko i wyłącznie na podstawie budzących zawiść różnic występujących w ludzkim życiu, takich jak talent czy geniusz. „Chrześcijaństwo jest niewątpliwie dostępne dla wszystkich, lecz - trzeba to wyraźnie podkreślić - tylko pod warunkiem, że każdy stanie się jednostką, stanie się «pojedynczym»” 25. Podstawowym warunkiem religijności jest bycie pojedynczym, indywidualnym człowiekiem. Kategoria jednostki jest tym pojęciem, poprzez które, mówiąc religijnie, każdy musi przejść. Do tego tematu Kierkegaard powraca nieustannie. „Czy jako jednostka jesteś ze sobą zwią-

23    Postscript, s. 239.

24    Point of Vkw, s. 121; także Joumals, 614.

25    Joumals, 632.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CCF20090811000 90 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli 68DO KOGO POWI
CCF20090811011 100 Saren Kierkegaard, Modlitwy, Nowa interpretacja jego życia i myśli 78TY JEDEN PO
CCF20090811033 122 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli 98PRZY STOLE
CCF20090811040 130 Saren Kierkegard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli Kierkegaarda w
CCF20090811042 132 Saren Kierkegard, Modlitwy, Nowa interpretacja jego życia i myśli Bogu. Studia t
CCF20090811048 138 Saren Kierkegard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli w dzieciństwie
CCF20090811050 140 Saren Kierkegard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli Jest to nieopi
CCF20090811052 142 Saren Kierkegard, Modlitwy, Nowa interpretacja jego życia, i myśli niż poprzedni
CCF20090811056 146 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli od tego, co e
CCF20090811060 150 Saren Kierkegaard, Modlitwy, Nowa interpretacja jego życia i myśli Wszystko wyni
CCF20090811064 154 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli rystycznymi.
CCF20090811066 156 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli Objawienie, p
CCF20090811068 158 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli jest świadoma
CCF20090811078 168 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli świadomość, w
CCF20090811079 170 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli względem same
CCF20090811082 172 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli niem się Boga
CCF20090811086 176 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli Chrześcijańst
CCF20090811090 180 Saren Kierkegaard, Modlitwy. Nowa interpretacja jego życia i myśli się o to, aby

więcej podobnych podstron