Xerox Phaser200MFP 081126113304

90 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

Czytelnik powinien sprawdzić, czy zachodzi potrzeba skorygowania wskaźników sezonowości (oczyszczonych). Jeżeli tak, proszą przeprowadzić stosowne postępowanie.

Uwaga: odpowiednie wielkości są wyrażone w procentach.

2, Oznaczamy poziom zgonów w okresie t symbolem y_t. Postać funkcji trendu y_t = at + b.

a) £y_t =81,251; y = 4063; t = 10,5

a =

-58,41

E(t-t)²

-38254,5

655,0

b = 4063 - (-58,41) • 10,5 = 4676,31

y _t = -58,41t + 4676,31 analityczna postać funkcji trendu;

b) wartość prognozy w IV kwartale 1975 wyniesie: y_pr = -58,41 * 24 + 4676,31 = 3274,47 * 3274;

c) wartość prognozy w IV kwartale 1976 wyniesie: y_pr = -58,41 • 28 + 4676,31 = 3040,83 w 3041.

Uwaga 1: oszacowana postać funkcji trendu wskazuje, że mamy do czynienia z malejącą tendencją zgonów niemowląt w Polsce w okresie objętym analizą.

Uwaga 2: rozwiązując punkt c i d zadania 2 należy skorzystać z procedury opisanej przy rozwiązywaniu zadania 1.

4. STATYSTYCZNY OPIS WSPÓŁZALEŻNOŚCI

4.1. Podstawowe pojęcia i definicje

Statystyczne metody opisu struktury zjawiska - omówione w rozdziale poprzednim - nie dają możliwości jednoczesnego badania zbiorowości statystycznej z punktu widzenia dwu lub więcej cech, przy czym cechy te są ze sobą powiązane czyli współzależne. Przykładowo biorąc: dochód gospodarstwa domowego i poziom wydatków na poszczególne dobra; cena 1 m² mieszkania a wielkość mieszkania i jego położenie; stan zdrowia osób i ich aktywność zawodowa oraz wiek; wysokość zadłużenia a wielkość aktywów w przedsiębiorstwie itd. Poznanie związku pomiędzy interesującym nas zjawiskiem a innymi zjawiskami ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia przewidywania rozwoju tego zjawiska i ewentualnego wpływu na jego rozwój.

W rozdziale tym zajmiemy się ilustracją takich metod statystycznych, którymi będzie można opisać zbiorowość statystyczną zwaną dwuwymiarową, to jest rozpatrywaną ze względu na dwie cechy (XY). Jest to szczególny przypadek szerszego pojęcia zbiorowości wielowymiarowych.

Związki zjawisk masowych prawie nigdy nie przyjmują postaci związków funkcyjnych²⁶. Są bardziej złożone. Wynika to z faktu, że na wyróżnione zjawisko (które będziemy nazywać cechą zależną) działa zwykle kilka różnych czynników systematycznych i przypadkowych (więcej i mniej ważnych), które nazywać będziemy cechami niezależnymi. Zilustrujemy to przykładem. Gdyby założyć, że między ceną I m² mieszkania wystawionego na sprzedaż w Warszawie a całkowitą powierzchnią mieszkania wyrażoną w metrach kwadratowych, istnieje związek funkcyjny, to przy określonej konkretnej wielkości mieszkania

²⁶ Związki funkcyjne to znaczy takie, w których jednej wartości pewnej cechy (zmiennej niezależnej) odpowiada dokładnie jedna wartość drugiej (zmiennej zależnej).