96 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka
i = 1, 2,k- liczba klas cechy X (liczba wierszy), j = 1, 2,..., I - liczba poziomów cechy Y (liczba kolumn).
Zauważmy, że w przedstawionej tablicy korelacyjnej wyróżnić można dwa tzw. rozkłady brzegowe (cechy X i cechy Y) oraz k+l, tzw. rozkładów warunkowych. Rozkład brzegowy cechy X - czas nauki w minutach, pokazuje strukturę ogółu zbadanych studentów według poziomów tej cechy (ujętej w przedziały klasowe) bez względu na to, jakie poziomy wartości przyjmuje druga cecha - Y. Umieszczony jest w ostatniej kolumnie tablicy 2 i przedstawia się następująco (tabl. 3):
Tabl. 3. Studenci według czasu przeznaczonego na naukę
Czas nauki w minutach |
Liczba studentów |
Xoi- X7l- |
nj. |
0-60 |
12 |
60-120 |
25 |
120-180 |
34 |
180-240 |
29 |
Razem |
100 |
Rozkład brzegowy cechy Y pokazuje strukturę ogółu zbadanych studentów według otrzymanych stopni, bez względu na to, jaki poziom przyjmuje druga cecha - X. Rozkład ten znajduje się w ostatnim wierszu tablicy 2 i w ujęciu kolumnowym przedstawia się jak w tabl. 4.
Rozkłady warunkowe cechy X pokazują strukturę badanych studentów według czasu poświęcanego na naukę, ale pod warunkiem, że druga cecha, tj. Y przyjęła określoną wartość yj - poziom stopni z egzaminu. Zatem rozkładów warunkowych cechy X jest tyle, ile poziomów cechy Y. W omawianym przykładzie 1=5. Przykładowo biorąc, pierwszy rozkład warunkowy cechy X występuje w tablicy k orelacyjnej w postaci pierwszej kolumny, czyli przy yt=3 (por. tabl. 2). Przedstawia on strukturę 18 studentów, spośród 100 zbadanych, według czasu nauki w minutach, którzy otrzymali z egzaminu ocenę trójkową (por. tabl. 5).
Tabl. 4. Studenci według stopni z egzaminu końcowego
Stopnie z egzaminu końcowego |
Liczba studentów |
Yi |
n.i |
3 |
18 |
3,5 |
34 |
4 |
21 |
4,5 |
łó |
5 |
11 |
Razem |
100 |
Tabl. 5
x0i - Xh |
nu |
0-60 |
10 |
60 -120 |
8 |
120-180 |
- |
180-240 |
- |
Razem |
18 |
Rozkłady warunkowe cechy Y pokazują rozłożenie liczebności badanych studentów według wartości cechy Y (stopnie otrzymane z egzaminu) pod warunkiem, że druga cecha, tj. X przyjęła określoną wartość. Stąd, rozkładów warunkowych cechy Y w omawianym przykładzie jest k=4 i w tablicy korelacyjnej występują w postaci wierszy. Przykładowo biorąc, rozkład warunkowy cechy Y przy Xo3 - xo przedstawia się następująco:
Tabl. 6
Yi |
n3i |
3 |
- |
3,5 |
10 |
4 |
14 |
4,5 |
8 |
5 |
2 |
Razem |
34 |