174 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka
- czynnika „a”
174 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka
I
a/x,
197675 204950 3185 ' 2817,6
= 62,1:72,7 = 0,854.
Powyższe wyniki informują nas, że zmiany w strukturze liczby wybudowanych mieszkań (czynnik „b”), według rodzaju budownictwa (spółdzielcze, komunalne), wpłynęły na obniżenie ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w 2000 r. w porównaniu z rokiem 1999 o 14,8%, przyjmując założenie stałych cząstkowych przeciętnych powierzchni użytkowych mieszkań na poziomie roku 2000 (xt).
Przyjmując to samo założenie: zmiany w strukturze łącznej powierzchni użytkowej mieszkań (czynnik „a”) obniżyły ogólną przeciętną powierzchnię użytkową mieszkań o 14,6% w badanych latach.
Między omówionymi wskaźnikami zachodzi, przy zachowaniu przemienności formuł Laspeyresa i Paaschego, określona relacja:
~^x/b0 'Ib/x, (5.38)
oraz
=^x/a0 *^a/x, * (5.39)
W odniesieniu do przykładu dotyczącego przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań, powyższe relacje w wyrażeniu liczbowym zapiszemy następująco:
- według (5.38): 0,966 = 1,134 ■ 0,852;
-według(5.39): 0,966 = 1,131 • 0,854.
Na tej podstawie możemy dokonać łącznej oceny dynamiki ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań. Brzmi ona następująco:
~ gdyby, w badanych latach, nie było żadnych zmian w strukturze liczby wybudowanych mieszkań ani w strukturze łącznej powierzchni użytkowej, to ogólna przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wzrosłaby w roku 2000, w porównaniu z rokiem 1999, w granicach 13,1-13,4%;
- ponieważ jednak w rzeczywistości zmiany te zaistniały, spowodowały one spadek przeciętnej ogólnej powierzchni użytkowej w granicach 14,6-14,8%;
- w efekcie, z punktu widzenia całego agregatu, tj. obu rodzajów budownictwa łącznie biorąc, odnotowaliśmy spadek ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań o 3,4%.
Czytelnikowi pozostawiamy obliczenie i interpretację pozostałych równości agregatowych indeksów wielkości stosunkowych.
Na zakończenie zwróćmy uwagę, że z relacji (5.38) i (5.39) można metodą pośrednią wyznaczyć jeden z indeksów mając dwa pozostałe obliczone - przykładowo biorąc: Ib/ =IX :Ix/bc itp., ale zawsze pamiętając o przemienności formuł.
5.4* Zadania
1. Długość dróg publicznych w Polsce o twardej nawierzchni (w tys. km) w latach 1995-1999 była następująca: 237, 240, 242, 245, 249. Obliczyć proste indeksy łańcuchowe i jednopodstawowe (1995-1,00).
2. Według Rocznika Statystycznego 2000 dynamika rolniczej produkcji towarowej jest następująca:
Lata |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
Wskaźniki (rok poprzedni=100) |
109,3 |
105,4 |
101,2 |
105,3 |
Należy obliczyć:
a) wskaźnik dynamiki produkcji dla 1998 r., przyjmując jako podstawę 1994 r.;
b) średnie roczne tempo zmian badanej produkcji w latach 1994-1998.
3. Na podstawie informacji podanych w Małym Roczniku Statystycznym 2000 ustalić, czy większa była dynamika spadku liczby felczerów zatrudnionych w cywilnej służbie zdrowia w latach 1995-1997, czy w latach 1997-1999:
Lata |
1995 |
1996 |
1997 |
1998 |
1999 |
Liczba felczerów |
1239 |
1120 |
1028 |
835 |
780 |