Zdjecie1272

226 Konteksty i metody w badaniach hisloryczno-pedagogiczffych

stosunki społeczne, w których „odrodzony” złodziej zostaje powtórnie wtrącony w środowisko wykolejeńców i murów więziennych. Autor domaga się od społeczeństwa racjonalnej i prawdziwej pomocy dla zwalnianych więźniów. Problem niedostosowania społecznego, resocjalizacji, wykolejenia przestępczego pozostaje ważny i dzisiaj. Wielu pedagogów, psychologów, socjologów, prawników zajmuje się tymi kwestiami.

Z treści Obok życia wynika stanowisko J. Ostrowskiego jako pedagoga społecznego opowiadającego się za pedagogiką penitencjarną.

Rangę historii kultury w życiu narodów ukazał on w cyklu opowiadań Historie prehistoryczne. Akcja opowiadań przebiega w różnych krajach i zwraca uwagę na powstawanie różnych wynalazków. Autor od naiwności dziecięcej przechodzi do treści erudycyjnych. Inspiracją dla autora były Kiplingowskie Takie sobie bajeczki. Niektóre opowiadania, bajki, takie jak Kamień Ajej i dół Ojej, Brru i jego pasierb, są adresowane i zrozumiałe dla umysłów dojrzałych. Podejmują kwestie zastąpienia społecznej hierarchii pięści hierarchią rozumu. Natomiast bajka Hipik i Hihik jest doskonałą lekturą dla dzieci. Dla wychowawców I rodziców pomocnąjest bajka Nieznośny Cocopoco, która budzi głęboką refleksję nad kulturą pedagogiczną dorosłych.

Historie prehistoryczne ukazują osiągnięcia społeczeństwa od wynalazku do wynalazku. Taka koncepcja pozwala autorowi stwierdzić, że tylko historia kultury jest prawdziwa i twórcza, w przeciwieństwie do tej, której program zawarto w podręcznikach szkolnych. Tutaj na plan pierwszy wysunięto — niesłusznie, zdaniem J. Ostrowskiego - dzieje oręża i politycznych uwarunkowań.

Poglądy Jerzego Ostrowskiego w zakresie wychowania narodowego zbliżone są do przedstawicieli pedagogiki narodowej, a szczególnie Lucjana Zarzeckiego, który w latach 1921-25 był profesorem pedagogiki w Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Warszawie. Jerzy Ostrowski był w tym czasie słuchaczem tegoż Instytutu.

Wiele materiału faktograficznego i oceniającego polską emigrację znajdziemy w takich utworach, takich jak: Polscy konkwistadorzy, Cathangara; król Bo-tokudów; Ziemia Świętego Krzyża; Brazylia, Kobuz.

Zawarte są w nich rozważania ukazujące głęboki patriotyzm Polaków, ich przywiązanie do wiary ojców, kultury i obyczajów. Na przykład w książce J. Ostrowskiego Kobuz główny bohater był obrońcą praw rodaków. Słynął także jako przykładny gospodarz. Jego fazenda mieszcząca się w pokaźnej odległości od kolonii w głębi lasu była jedną z najbardziej nowoczesnych i najlepiej prosperujących. W powieści poruszył autor również trudności szkolnictwa i oświaty na emigracji.

Polscy konkwistadorzy są barwnym opowiadaniem o szlachetnym chłopcu, harcerzu — Krzysztofie Źameckim. Pojechał on do Brazylii, aby odnaleźć swego