Magazyn6
8301

775

CZAS PRACY

dowej, wprowadzająca w miejsce dotychczasowych przepisów ustawowych o c. p., względnie umów zbiorowych — regulaminy pracy. Rozporządzenie z dn. 26. VII. 1934 ^r- o zmianie regulaminu pracy tworzy obecnie podstawę przepisów obowiązujących o c. p. Regulaminy te ustalane są przez powierników pracy, oni też w pierwszej linji decydują w praktyce o normach c. p. w poszczególnych zakładach. Zasadniczo regulaminy te nie zmieniają zasady 8 godzinnej pracy dziennej, lecz zawierają tyle możliwości odchyleń („dobro publicz-ne“, „ogólne potrzeby gospodarcze", „wypadki nadzwyczajne"), że w praktyce zasada ta jest mocno naruszona. Regulaminy takie mogą dotyczyć całego kraju, lub też tylko poszczególnych okręgów. C. p. normowany jest też w sposób bardzo różnoraki. W przemyśle włókienniczym np. ustanowiono 36 godzinny tydzień pracy, w kolejnictwie 48, dla nadzorujących zaś — 72 godzinny tydzień pracy. Dłużej, niż 48 godzin na tydzień trwa praca w przemyśle metah lowym. Krótki dzień pracy stosowany jest w przemyśle budowlanym. 40 godzinny tydzień pracy obowiązuje w browarach. Odpoczynek niedzielny normuje rozp. z dn.

16.    III. 1934 r. Od zasady tej dopuszczalne są wyjątki — w razie ich stosowania dłużej niż przez 3 godziny, pracownik winien otrzymać równoważnik w postaci wolnego czasu w innym okresie. Ust. z dn. 27. II. 1934 r. normuje dni świąteczne. Celem tej ustawy jest jednolite unormowanie świąt na terenie całej Rzeszy. Poza świętami kościelnemi ustawa wymienia 3 święta narodowe: i-szy maja, dzień wspomnienia bohaterów oraz święto żniwne. Ustawa z dn. 29. VI. 1936 r. normuje pracę nocną w piekarniach i cukierniach. Zachowany jest dotychczas obowiązujący zakaz pracy nocnej, skraca się wszakże czas trwania odpoczynku nocnego.

3. Austrja. W Austrji c. p. pracowników unormowany jest na podstawie ustaw: z dn.

17.    XII. 1919 roku o 8 godzinnym dniu pracy, z dn. 14. V. 1919 r. o zakresie pracy nocnej kobiet i młodocianych w przedsiębiorstwach przemysłowych, z dn. 28. VII. 1919 r. o zatrudnianiu robotników młodocianych, o dniu pracy i spoczynku niedzielnym w górnictwie oraz z dn. 3. IV. 1919 r. o unormowaniu pracy w piekarniach. W myśl ustawy z dn. 17. XII. 1919 r. c. p. kobiet i robotników młodocianych nie może przewyższać 44 godzin na tydzień, zaś w soboty winna się kończyć praca tych robotników najpóźniej o godz. 12 w południe. Ustawa przewiduje możność wprowadzenia wielu odstępstw od normy najwyższej, nieustalonych wyraźnie w ustawie. Mianowicie, Urząd Państwowy Administracji Społecznej może zezwolić niektórym kategorjom przedsiębiorstw na wyjątki od normy 48 godzinnego tygodnia pracy z oznaczeniem w razie potrzeby warunków, które winny być wówczas zachowane. Począwszy od roku 1920 (rozporządzenie z dn. 28 lipca 1920 roku) ustanowiono wyjątki od zasady 8 godzinnego dnia pracy dla wielu gałęzi przemysłu. Szereg odchyleń od normy ustawowej, ustalonej przez ustawy powyższe, wprowadzono również na mocy umów zbiorowych. Obecnie rozpatrywane jest zagadnienie c. p. w związku z walką ze skutkami kryzysu. Jakkolwiek jeszcze w dn. 13. II. 1934 ^r- wydano rozporządzenie, zezwalające na wyjątki od zasady 8 godzinnego dnia pracy, jest teraz w opracowaniu rządowy projekt ustawy o popieraniu dobrowolnego skracania c, p. przez udzielanie ułatwień finansowych takim przedsiębiorstwom. Odpoczynek niedzielny unormowany jest ustawą z dn. 21. XII. 1934 r., zmieniającą przepisy dawnej ustawy z roku 1895 o unormowaniu niedziel i świąt w przemyśle. Ustawa ta zezwala w licznych wypadkach na pracę w niedzielę.

4. Czechosłowacje. Czechosłowacja należy obok Polski, Niemiec i Austrji do pierwszych państw, które wprowadziły po wojnie światowej 8 godzinny dzień pracy. Ustawa z dn. 19. II. 1918 r. należy do nielicznych wyjątków co do zakresu swego stosowania, odnosi się bowiem poza zakładami przemysłowemi, górniczemi i handlo-wemi także i do rolnictwa. Podlegają jej osoby, zatrudnione w rolnictwie i leśnictwie,

0    ile mieszkają poza domem gospodarza

1    płatne są dziennie, tygodniowo lub miesięcznie. Ustawa ta zawiera zakaz pracy nocnej dla kobiet i robotników młodocianych męskich do lat 16, przepisy o normowaniu przerw w pracy dla tych robotników (po 4 godzinach pracy), oraz zasadę jednorazowego nieprzerwanego 32 godzinnego odpoczynku tygodniowego. W praktyce przepisy tej ustawy stosowane są jak najściślej. Podobnie jak w wielu innych państwach skrócenie c. p. uważa się obecnie