page0071

Bi

WROŃSKIEGO ŻYCIE I PRACK.

\j    _H    2n    ?n    ?n    __

¹ — 1    l    'i    1T    o n — I

e = Hx +/i x \j—l+f₂v \J—l+f_sx \j-l + . . . + x . V —1

gdzie /, ar, f., x . /_s„_, x są wstawami, Fx dostawą rzędu wyższego.

^1&) „Filozofia matematyki*⁴ Wrońskiego znana była Schweinsowi, profesorowi matematyki w Heidelbergu, który w dziele swoim „Theorie der Differenzen und Differenziale⁴⁴, wydanem w r. 18*25, czerpie bardzo wiele z Technii algorytmicznej Wrońskiego i poprawia biedny wzór Wrońskiego z „Filozofii matematyki⁴⁴ na różnicę funkcyi wielu zmiennych.

Streszczenie „Filozofii matematyki⁴⁴ podało niedawno czasopismo „Fizyko mate-maticzeskija nauki⁴⁴ wydawane przez Bobynina w Moskwie (t. II).

^1G) Słowa te czytamy w broszurze Wrońskiego „Keponse au memoire du sieur Arson⁴⁴, str. 8.

¹') W dziele wielkiego geometry francuskiego Ponceleta: „Applications d’ana-lyse et de geometrie⁴⁴ T. II, str. 566 czytamy: » . Gergonne, blamant hardiment les doctrines de Leibniz et de Newton, n’admettait pour legitimes que celles des dórivees de Lagrange critiąuees, non sana raison, par Wroński au point de vue de 1’Algorithmie de 1’infini⁴⁴.

¹⁸) Śniadecki w listopadzie 180*2 przybył do Paryża, przebywał tam z przerwami do września 1804 r., widywał się z Kościuszk i, od którego mógł był słyszeć o Wrońskim, który w owym czasie był zresztą nieznanym jeszcze z prac matematycznych. Mógł później powziąć o nim wiadomość od księcia Adama Czartoryskiego, który już w r. 1814 interesował się Wrońskim. Mógł zresztą i czytać niektóre dzieła Wrońskiego; żadnej wszakże wzmianki o Wrońskim w dziełach Śniadeckiego nie znalazłem.

Jak wielkiem miało być rozgoryczenie uczonych przeciwko Wrońskiemu, świadczy fakt opowiedziany przez Augego, za którego autentyczność nie ręczymy wszakże. Chciano się koniecznie pozbyć Wrońskiego i przenieść go na posadę dyrektora obser-watoryum w Marsylii. Legendre miał głośno na pełnem posiedzeniu Akademii powiedzieć : »Kto jest ten człowiek, który tylokrotnie powstaje przeciwko opinii uczonych; człowiek, z którym niemożliwy jest pokój; który je swoją prawdą, która nie jest naszą prawdą, występuje przeciwko nam w sposób gwałtowny i obrażający! Dawniejszy rząd rozkazem tajemnym (lettre de cachet) odstawiłby go do Bastylii*.

Trzeba z drugiej strony dodać, że i Wroński nie oszczędzał swoich przeciwników i traktował ich z pogardą. W dziełach jego drukowanych znaleźć można długie ustępy, w których niemiłosiernie szydzi z uczonych, jak ich nazywa, »patentowanych«. W jednej z prac swoich mówi o wyzysku, jaki na podstawie swoich patentów, urządzają ci: „intrigants qui deshonorent les corps savant auxquels ils sont agreges, des intrigants surtout qui, pour manquer leur notoire et crasse ignorance des Sciences elles-mómes, exercent cette exploitation ou cette espćce d’escroquerie scientifique en se con-stituant dófenseurs (quels defenseurs!) de la gloire nationale dans ee qu’ils appellent

Sciences nationales, par exemple, mathematiques nationales, philosophie nationale etc____

(Z listu do Papieża Leona XII).

^1!l) W swojej autobiografii pisze Wroński, że rodacy jego nie zwrócili żadnej uwagi na to, iż dziełko o rozwiązywaniu równali poświęcone jest Polsce; jakże mieli zwrócić na to uwagę, skoro wyrocznią Polaków była Akademia paryska! Przed nią „byli na kolanach⁴⁴. Podobno jeden z emigrantów Krysiński z poduszczenia Akademii, jak przypuszcza Wroński, przyniósł mu pewne zagadnienie matematyczne do rozwiązania: Wroński uważał to za anonim, nie zasługujący na odpowiedź.

http://rcin.org.pl