R. LXII.
O doskonałości aniołów w bycie łaski i chwały
119
naturalnych skutków, tak odrazu od pierwszej chwili stworzenia zostali aniołowie stworzeni w łasce.
Odpowiedź na pierwszy zarzut. Ten brak uformowania anioła można rozumieć albo przez przyrównanie do uformowania chwały, i tak co do czasu brak uformowania jest pierwszym niż uformowanie. Albo przez przyrównanie do uformowania łaski i tak nie jest pierwszym w porządku czasu, lecz w porządku natury, jak to także przyjmuje Augustyn co do uformowania cielesnego (de Gen. ad Litt.).
Odpowiedź na drugi zarzut. Wszelka forma skłania swój podmiot odpowiednio do sposobu jego natury. Jest zaś sposobem naturalnym natury umysłowej, by skłaniała się swobodnie do tego, czego pragnie. I dlatego skłonność łaski nie nakłada konieczności, lecz posiadający łaskę może jej nie używać i grzeszyć.
Odpowiedź na trzeci zarzut. Choć łaska jest pośrednią w porządku natury między naturą a chwałą, jednak w porządku czasu w naturze stworzonej nie musiała być równocześnie chwała z naturą, gdyż chwała jest celem działania samej natury, wspartej przez łaskę. Łaska zaś nie stoi w stosunku celu działania, gdyż nie pochodzi z uczynków, lecz >est podstawą czynienia dobrze. I dlatego było odpowiedniem dać łaskę natychmiast wraz z naturą.
§ 4. CZY ANIOŁ ZBAWIONY WYSŁUŻYŁ SOBIE SZCZĘŚLIWOŚĆ.
Do czwartego paragrafu tak przystępujemy.
Zarzut pierwszy. Wydaje się, że anioł zbawiony nie wysłużył sobie szczęśliwości. Zasługa bowiem pochodzi z trudności czynu zasługującego. Lecz anioł nie miał żadnej trudności w czynieniu dobrze. Zatem czynienie dobrze nie było dla niego zasługą.
Zarzut drugi. Oprócz tego, nie wysługujemy przez czyny naturalne. Lecz dla anioła było rzeczą naturalną, że się zwrócił do Boga. Zatem nie zasłużył sobie przez to na szczęśliwość.
Zarzut trzeci. Oprócz tego, jeśli anioł zbawiony wysłużył sobie szczęśliwość, zatem dokonał tego albo zanim ją miał, albo potem. Lecz nie zanim, gdyż, jak się to wielu wydaje, nie