tpn w alpach i za alpami
2501

118

w nich ze swą rodziną i służbą (familią także, z dawnych jeszcze czasów, we Włoszech zwaną), ze swćm wojskiem się zamknąć; a nie potrzebując zewnętrznej pomocy, długi czas bram swych nie otwierać.

U nas, gdzie jeszcze niezbyt dawno, zamożni panowie miewali swe pułki i sztaby, podobny porządek rzeczy nie powinien dziwnym się wydawać.

Pałace florenckie miały niegdyś wieże, lecz gdy Gibelini otrzymawszy zwycięztwo zrzucić je kczali, te massy jeszcze bardziój bryłowatego nabrały pozoru.

Jak architektura innych miast włoskich najczęściej zbytkiem ozdób grzeszy, tak tu przeciwnie, zanadto może pogardziła niemi, w sile i grubość murów całą, zdaje się, zasadzając zaletę. Wiele znawców się oburzyło gdy wyznawałam, iż takie gmachy niemile mi wpadają w oko, że architektura florencka nie pow.n-naby za wzorową być poczytaną. Lecz na pociechę moję znalazłam późnićj w sławnym o kunsztach Wlnkelmana dziele, toż samo zdanie, i dlatego jeszcze go śmielćj powtarzam

Jeśli pałace florenckie mało mię ujęły, kościoły jeszcze mi się sto razy brzydszemi wydały. Stendhal mówi że do stodół podobne (^a).

W rzeczy samej trudno sobie wyobrazić coś mniej pięknego jak te stare, nizkie budowy z czerwonych podziurawionych cegiełek, bez rzeźby ni architektury ozdób. Niedość wspaniałe na dom Boży, niedość malownicze na ruinę, dziwne jakieś, trudne do oddania obudzają wrażenie; zdają się jakby resztki upadającej, lub tajemne schronienia nieśmiałe powstające; religii.

Lecz jak ciężkie . bryłowate pałace nie są tam bez wyjątku, tak i między kościołami wznosi się nad wszystkie inne jedna,

(') Oto jest wyjątek z dzieła tego na francuzki przełożonego język. La belle architekturę est fort rare a Florence, de sorte menie qu'elle n’a (iu’une seule maison qn’on puisse regarder comine bien batie, et quc les Florentins ne manąneut pas non plus de faire remarquer comme nne merveille.

Tom 3ci karta 266 idu sentimcnt du beau).

(0 Les florentins laissanl toujours la faęade pour leurs dernier ouvrage;

1 inconstance humainc a fait que St. Laurent. Santa Croce et piusieurs autres, ces temples magniflques au dedans, ressemblent toutafait a de vastes gran-ges dc bnque.    Ilistoirc de la peiniure en Italie 1.1. p. 81