WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH162 I

WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH162 I



146

pienie stadów bawoÅ‚u, a nowe stulecie nie zastanie wiecej ezerwono-skórych ludów w Stanach Zjednoczonych; co najwiÄ™cój pozostanie tylko kilka okazów, które jako osobliwoÅ›ci przyswojone przez czas niejakiÅ› jeszcze swój żywot pÄ™dzić bÄ™dÄ…. Ta paleontologiczna sprawa nie po-winnaby mieć dla nas wiÄ™cej nic tajemniczego.

Nie powinniÅ›my przedewszystkiem o żadnćm krwawem wytÄ™pieniu ich tutaj myÅ›leć. Dość czÄ™sto wyrzucano Hiszpanom okrucieÅ„stwo. Nie myÅ›lemy zaprzeczać, że siÄ™ dość obficie krwiÄ… Indyjan z bryzgali, lecz to dziaÅ‚o siÄ™ z chciwoÅ›ci a nie z żądzy morderstwa; tÄ™pienie obudzaÅ‚o też zawsze skargÄ™ i żal i starano siÄ™ mu zapobiedz prawami, które jednak bezwÅ‚adnemi siÄ™ okazywaÅ‚y. Dzieje zdobyczy zamorskich Hiszpanii nie zawierajÄ… żadnego przypadku, mogÄ…cego co do swój nikczemnoÅ›ci pójść w porównanie z tern, którego siÄ™ dopuÅ›cili Portugalczycy w Brazylii, podrzucajÄ…c odzież chorych na szkarlatynÄ™ i ospÄ™ *) w miejscowoÅ›ciach przez Indyjan zamieszkaÅ‚ych, aby pomór sztucznie u nich wzniecić, albo też mieszkaÅ„cy Zjednoczonych Stanów, zatruwajÄ…c strychninÄ… a) wodÄ™ w studniach na pustyni Utach, z których czerwonoskórzy napój swój czerpali, albo też Anglicy w Australii, gdzie żony ich w czasie gÅ‚odu arszenikiem mÄ…kÄ™ zatruwaÅ‚y 3), którÄ… potem żebrzÄ…cym krajowcom rozdawaÅ‚y, lub nakoniec w Tasmanii, gdzie angielscy osadnicy do krajowców jak do zwierzyny strzelali 4), jeżeli lepszego pokarmu dla swych psów nie znaleźli. Pomimo to ani okrucieÅ„stwo ani uciemiężenie nie wytÄ™piÅ‚o nigdzie żadnego ludu zupeÅ‚nie, nawet nieznane dotÄ…d choroby, nie wyjÄ…wszy i ospy, nie zagÅ‚adziÅ‚y go nigdzie, a tym mniój jeszcze zaraźliwa choroba opilstwa; szczególniejszy daleko anioÅ‚ Å›mierci zabija obecnie swym tchem wesoÅ‚e niegdyÅ› i sczczęśliwe pokolenia, t. j. wstrÄ™t do życia. Nieszczęśliwi mieszkaÅ„cy wysp Antylskich zabijali sie za wspólnÄ… zmowÄ… gminami caÅ‚emi w części przez truciznÄ™, w części przez powieszenie 5). Pewien misyjonarz z Oachaka zwierzyÅ‚ siÄ™ hiszpaÅ„skiemu dziej opisowi Zurita, że caÅ‚e gromady Chontalów i Mijesów siÄ™ zmówiÅ‚y nie obcować wiÄ™cćj z swojemi żonami lub też pÅ‚ody w Å‚onie matki jeszcze tru-

') Prinz zuUeuffied l.c. str. 64. Tschudi Reisen durch Siid Ame-rika. T. II, str. 262.

2)    R. Bur ton. The city of the Saints. London 1862, str. 576.

3)    W a i t z (Gerland) 1. c. T. VI, str. 824. Eyre Central Australia. London 1845. T. II, str. 175.

4)    Bon wiek. The l&st of the Tasmanians. London 1870, str. 58.

5)    LasCasas. Hist. de las Indias, lib III, cap. 81.

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH163 I 147 cizną niszczyć ’). I to jest, przyczyną, prawdziwą wymierani
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH119 I 103 jeszcze żadnych środków porozumienia się nie było? Według na
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH250 I 234 się i wtedy, gdy mszcząca ręka nie dosięgnie właściwego win
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH360 I 344 rana, stanowiąca znamię takiego posła, nie zarośnie zupełnie
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH534 I 518 rym Meodku. Suchego wyliczenia prostych nazwisk, które najle
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH551 I 535 się też często sprawy z czarownicami, Nie mniej i cześć Sziw
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH409 I 39 3 teryjała, albo na szyi, albo u pasa, albo też na rękojeści
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH425 I 409 czyć, iż wysokiego stopnia umysłowego rozwoju dosięgnął. Lec
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH552 I 536 w głąb’ kraju do południka przylądku Komorin blizko. Na zach
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH654 I ^    ^ Ccfyc/    CC &nb
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH067 I 51 uznać, chociaż dokładnie wiedział o tśm, iż od kobiety pochod
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH115 I niebezpieczeństwem, pewne życzenie lub wypowiedzenie wojny wyraż
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH122 I 106 rażają mówcy swe zadowolenie sykaniem, tak że on bywa nie wy
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH288 I 21 z prawodawcy moralności, które wreszcie z Buddyzmu nic prócz
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH426 I 410 z po naci brzegów zachodnich wyspy Sumatra, pochodzenie chiń
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH456 I ±40 gami. Ten kult, Kcmi-no-madsio „droga bogów znany jest u nas
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH459 I 443 w nich jakiekolwiek zasługi około podniesienia kultury nasze
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH491 I 475 wyraża się i znakomity Georg. Stell er, że mieszkańcy wysp S
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH495 I lisy i niedźwiedzie białe pożerają je po większej części. Osoby

więcej podobnych podstron