WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH641 I

Di we, matkę-ziemię. Synem ich był Piorun, kroi ziemi, który miał takież znaczenie, jak Swiatowit u Pomorzan. Drugim królem był Strybóg, król mórz i wiatrów; trzecim król ognia, S war o życz (swarog, sloime-ogień). Czwarty, król podziemny, straszny król, był rozmaicie nazywany, Sytywrat, Karaczun, Nij (mróz, ZirMi).

Piorun tedy to samo co Jowisz, Zews, Indra, Tor,—grzmicie!, władzca gromów⁷, nieograniczony rządzca ziemi Wiłżonką jego była Gromow^Tnica, królowa-błyskawica, pani lata, zwana także Siwa, Żywa, Simargła.

Synem ich był Dażbog, Dadźbog (Chors), Wsiewied złotowłosy, właściwie słońce. Małżonką jego była Łada (Lada), córka Stryboga. króla morza, boginią wiosny, obfitości, opiekunka kobiet.

Księżyc był czczony pod imieniem Welesa, boga rogacizny. Jego małżonką była Zorza, a dzieci ich Gwnazdy.

U Dażboga i Łady liczne potomstwm podrzędniejszych bogów. Z tych wwrażniejsi: Jaryło, opiekun rolnictwa, rozpusty; Czur, albo Czuryło, ojciec pokoleń ludzkich; Lei i Polel opiekunowie małżeństwa i pszczolnictwa i t. cl.

Małżonką Kija, króla podziemnego, była Alorana — Śmierć, a dzieci ich były: Sen i Drzemanie.

Wyliczyliśmy tych tylko bogów, których określenie wyraźniejsze w pieśniach jakie nas doszły i obrzędach ludowwch, jakie jeszcze ocalał}⁷. Przy wprowadzeniu chrześciaństwa pierwsi apostołowie nie niszczyli dawnych obrzędów, bo to było mepodobnem, ale starali się święta pogańskie zastosować do uroczystości chrześciańskich. Takim sposobem w pojęciach ludu Piorun przeistoczył się w ś. Eliasza; Świa-towit w^t ś. Wita; Gromowmica w⁷ Gromniczną N. Pannę; Weles—w ś. Lampada; Strybóg—w ś. Mikołaja, naw⁷et z przydomkiem morskiego; Jaryło—w ś. Jerzego; Lada w⁷ ś. Piątnicę, albo zastosowana do Opieki N. AL Panny; Lei i Polel do kilku świętych, święto matki ziemi— Diwy—zastosowano do Zielonych Świąt; przesilenie zimowe, najuro-czyściej obchodzone świętem Koiady, (kolędy Ko—Leclzie),—do Bożego Narodzenia; przesilenie letnie, czyli święto Kupały (Sobótek) — do ś. Jana i t. d.

Najsławniejsze świątynie Słowiańskie były w Arkonie, w Metrze, Starogrodzie, Szczecinie, Kijowie, Nowgoroizie W. i t. d. Na w⁷yspie Paigii w Arkonie świątynia Swiatowita, słynna z bogactw i wspaniałości, przetrwała do 15 Czerwma 1168 r., kiedy ją zburzył Woldemar V król Duński. Nadto świątynie Swiatowita stały w Szczecinie, M^ro-

" " MO*-

http://rcin.org.pi