WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH251 I

235

Gdzie pomsta obowiązkiem się staje, tam spotyka tego wzgarda, który jćj nie spełni'). Lecz właśnie dlatego, że pomsta sprawą honorową się staje, załagodzenie tych krwawych sporów napotyka wielkie trudności. Najłatwiejszćm jeszcze jest wtedy, gdy liczba zabójstw i obrażeń z obu stron jest równa. Przewyżka musi przeciwnćj stronie pieniędzmi lub innenii wartościami być wynagrodzoną. Beduini Aneze żądali za krew człowieka wolnego 50 wielbłądów samic, wielbłąda do jazdy, klacz, czarnego niewolnika, pancerz i strzelbę; inne pokolenia domagają się pieniędzy w ilości 50 f. szterl. a inni jeszcze tylko połowy tego ²).

Przy złagodzeniu obyczajów pojednan.e za pomocą pieniędzy staje się zwyczajem i wtedy wchodzi w użycie złożenie odkupu czyli litkupu. Tam gdzie podobna pokuta bywa wymierzaną, istniała z pewnością dawniej zemsta krwi. W Gwinei karano za czasów Bosina* na ³) a zatem w początku 18 stulecia zabójstwo człowieka wolnego grubemi pieniędzmi, które krewnym przypadały. Nie zgadza to się zaś z naszem poczuciem słuszności, że w Siam płaci się za zabicie starca mniejszą karę, aniżeli za zabicie silnego człowieka ⁴). Przodkowie Niemców składali ten odkup w części rodzinie zabitego, w części zaś gminie. ⁵) Pomiędzy Kadrami rozwinęła się już idea prawna do tego stopnia, że owe odkupy nie składają się więcój rodzinie zabitego ale władzcy, pod pozorem jakoby przez owe zakłócenie spokoju obrażony został związek społeczny, czyli ten co go przedstawia ⁶). To, że krewni przy tern nic nie zyskują, usprawiedliwiają oni temi pięknemi słowy: że przecież własnej krwi spożywać się nie godzi ⁷).

’) U ludu Kuki, plemienia południowo azj jatyckiego, uważani bywają krewni człowieka przez tygrysa rozdartego tak długo za zbezczeszczonych, dopokąd tygrysa nie zabiją. Tylor Anfaenge der Cultur, T. I, str. 282.

²)    Burkhardt, Notes on the Bedouins. London 1830, str. 87.

³)    1. c. str. 159.

⁴)    Brossard de Corbigny w Eevue maritime et coloniale T. XXXIII, Sierp. 1872 str. 73.

^Ł) Tacitus Germ. cap. 12, pars multae regi, vel civitati, pars ipsi, qui vin-

dicatur, vel propinąuis ejus absolvitur; por. Grimm: deutsche Bechtsalterthumer, II wyd. str. 652 i Geib, Lehrbuch d. deutscheń Strafrechts. Leipzig 1861, str. 156.

⁶)    Eritsch Eingeborne Siidafrikas, str. 97.

⁷)    Maciean, Kafir Laws and customs. Mount Coke. 1858 str. 35.

http://rcin.org.pl