scandjvutmp8601

104

władzą mężczyzny. Dla tego monarchowie Indy swoje ucywilizować chcący, zaczynali od nadania powagi kobićtom, przyzywali ich na swój dwór, zaprowadzili pewne stosunki i poszanowanie między obojgą płcią, starali się o to aby kobiety wchodziły do towarzystw, które przed tćm z samych tylko składały się mężczyzn; wprowadzali mody, widowiska, na którychby i kobiety mieścić się mogły; słowem starali się nadać im znaczenie i byt towarzyski.

Nasi przodkowie Gallowie, byli wprawdzie ubodzy i na pół ucywilizowani, ale większy jeszcze dowód w tćm, że ich kobiety miały wielkie przywileje, gdyż one to częstokroć rozstrzygały sprawy i bywały sędziami w sporach i bitwach. Duch kawalerskiej grzeczności naszych dawnych paladynów, utrzymał tę naszych kobiet swobodność, a nawet bronił jćj heroizm. W owych rycerskich czasach, dla kochanki najniebezpieczniejsze podejmowano czyny. U llunnów, Gotów, Germanów, Bretonów i Skandynawów, wreszcie u wszystkich ludów,, białego pokolenia, przyzywane bywały kobiety na obrady narodowe, i miały w nich głos doradczy. W rzeczach pospolitych rzymskićj i greckiej, kobiety wielce były poważne, i wiadomo w jakiem poszanowaniu były u Rzymian westalki i rzymskie matrony. U dawnych Greków obecność płci żeńskiej, w całej jej świeżości młodego wieku, bywała ozdobą igrzysk i publicznych uroczystości. Gdzie nie wchodzą do towarzystwa kobićty, tam nie ma między mężczyznami związku, niema słodzczy i wdzięku życie towarzyskie. Któryżby mężczyzna ośmielił się być okrutnym w obec kobiety? Ona to łagodzi surowe obyczaje i dzikie namiętności.

W ręczy samej, mężczyźni przyzwyczaiwszy się do nadużywania władzy wpośród swój rodziny, zachowują we wszystkich czynnościach cywilnych ten sam surowy i samowolny charakter, i tak się rządzą we wszystkich okolicznościach; albowiem tak zwykle rządzimy się i postępujemy za domem, jakieśmy się w domu przyzwyczaili. Wynika stąd, że zepsucie obyczajów, niszcząc w mężczyznach szacunek dla kobiet, ich samych czyni nikczemnemi, srogiemi niewolnikami; kiedy przeciwnie im czyściejsze są obyczaje, tćm więcćj miewają poszanowania kobićty i znaczenia w towarzystwie, tem swoboduiejsze i łagodniejsze bywa zobopólne między ludźmi postępowanie. Wiadomo co się stało z państwem rzymskiem skoro