PODZIEMNA ROSJA
Po tym nieodłącznym patosie rewolucyjnym padły konkretne pytania. Czy można wybaczyć Aleksandrowi II w zamian za pozytywne działania na początku panowania „całe to zło, jakiego się już dopuścił i jakiego się dopuści w przyszłości?"
I wszyscy obecni odpowiedzieli zgodnym chórem: „Nie!".
Tak oto na wesołej zielonej polance jedenastu ludzi wydało wyrok śmierci na cesarza wielkiego imperium. Następnie długo debatowano nad tym, jak jedenastka obali to wielkie imperium z jego gigantyczną machiną represyjną.
Oglądane z boku posiedzenie to wydawało się obłędnym, ale...
Istniały już nowe technologie, które w pełni umożliwiały zabójstwo dzierżących władzę, bez względu na wszelką ochronę. Więcej, dawały możność zabijania tejże ochrony razem z ochranianymi, a samemu wyjścia z tego bez szwanku. Pistolet i sztylet - te główne narzędzia spiskowców XIX wieku stawały się staromodne, były już atrybutem przeszłości.
Pojawił się dynamit, najnowsza technologia, potężny materiał wybuchowy wynaleziony przez Szweda Nobla w roku 1866 - w roku pierwszego zamachu na rosyjskiego cara.
I „Starzec" Tichomirow, najmądrzejszy z nich, ukuje formułę:
Terroryzm to nader toksyczna idea, nader straszna, zdolna stworzyć siłę
z bezsilności.
Dynamit - to była ta groźna siła bezsilnych.
Jak wykazał później Goldenberg, właśnie na zjeździe lipieckim „po raz pierwszy mówiono o wykorzystaniu dynamitu w celach rewolucyjnych".
Jednakowoż myśl o dynamicie jako potężnym środku walki zapadła w umysły rewolucyjnie usposobionych studentów znacznie wcześniej, już w 1874 roku. Europa ekscytowała się podówczas tajemniczymi katastrofami morskimi, które pochłaniały mnóstwo ludzkich istnień. Po opuszczeniu portu w Holandii statki w sposób zagadkowy wybuchały na pełnym morzu. Śledztwo wykazało, że armatorzy ubezpieczali stare, niezdatne do użytku jednostki, a następnie za pomocą mechanizmu zegarowego wysadzali je w powietrze dopiero co odkrytym dynamitem.
Nawiasem mówiąc, do dynamitu na lipieckiej polance dodano jeszcze jedną istotną innowację. Było to utworzenie partii zupełnie nowego typu.
344