513
§ 2. Całki niewłaściwe z funkcji nieograniczonych
Jeżeli funkcja f(x) jest parzysta, to
/ /(jt) dx = 2 J /(*) rfz,
-4 O
>4
i granica tej całki istnieje wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje granica całki J /(*) dx9 tzn. gdy istnieje całka
o
+00 +00
niewłaściwa J f(x) dx, a wraz z nią takie J f(x) dx. Tak więc w przypadku funkcji parzystej wartość głów-
O —CO
na całki istnieje wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje całka niewłaściwa, są więc one oczywiście równe.
Dowolną funkcję f{x) całkowalną w każdym przedziale skończonym możemy przedstawić w postaci sumy dwóch funkcji
=/(*)+/(-*) ; v(x) = f (*)-/(-£
parzystej i nieparzystej, tak samo całkowalnych.
Z tego, cośmy przed chwilą powiedzieli, widzimy, że
+00 +00 v.p. / f{x) dx — JT f (jt) dx ,
—00 —00
1
jeżeli ta ostatnia całka niewłaściwa istnieje. Biorąc na przykład pod uwagę to, że funkcja ^ ^ składa się z części parzystej • części nieparzystej ^ , możemy od razu napisać
dx
V.p. f —i*- dx - f
J l+.rJ J 1+Jf2
= rc.
485. Uwaga o wartościach uogólnionych całek rozbieżnych. W §9 rozdziału XI zajmowaliśmy się sumowaniem szeregów rozbieżnych, dla których określaliśmy według pewnego prawa „sumę uogólnioną".
Podobnie istnieją metody, które pozwalają w pewnych przypadkach określić uogólnione wartości całek rozbieżnych. Właściwie robiliśmy to już także w poprzednim ustępie, przez wprowadzenie pewnych upraszczających założeń specjalizujących te przejścia do granicy, które zazwyczaj prowadzą do zwykłych całek niewłaściwych. Tutaj chodzi o zasadniczo inne procesy podobne do tych, z których korzystaliśmy w przypadku szeregów rozbieżnych. Ograniczymy się do dwóch przykładów takich procesów, które są odpowiednikami metody Cesary i metody Poissona-Abela dla szeregów.
I. Niech funkcja f(x) będzie określona dla ,r>0 i całkowalna w sensie właściwym w każdym przedziale skończonym (0, x), lecz niecałkowalna w przedziale <0, oo). Określmy funkcję
fW = //(O dt
O
i utwórzmy jej wartość średnią
X
— f F (u) du . x J o
Jeżeli ma ona granicę skończoną
X
lim— f F(u)du = /,
x—co X J O
to tę właśnie granicę będziemy traktowali jako wartość uogólnioną całki.
Zastosujemy to na przykład do znanej nam już całki rozbieżnej
oo
f s\nxdx o
33 Rarhunnk rń7tilp*kftu/v