Farmakoterapia - opracowanie pytań z podręcznika (rozdział 3)
11. Przyczyny farmakokinetycznych interakcji leków na etapie metabolizmu.
Zmiana aktywności enzymów metabolizujących przez równocześnie stosowane leki.
Induktory enzymatyczne |
Inhibitory enzymatyczne |
Barbiturany (zwłaszcza fenobarbital), karbamazepina, fenytoina, ryfampicyna, gryzeofulwina, dziurawiec, WWA z dymu tytoniowego, przewlekłe leczenie się alkoholem |
Allopurynol, amiodaron, chinidyna, chloramfenikol, cymetydyna, cyprofloksacyna, diltiazem, disulfiram, enoksacyna, fenylbutazon, flukonazol, fluoksetyna, izoniazyd, indynawir, itrakonazol, ketokonazol, klarytromycyna, metronidazol, omeprazol, rytonawir, werapamil, alkohol w dawce jednorazowej, sok grejpfrutowy |
12. Przyczyny farmakokinetycznych interakcji leków na etapie wydalania.
- zmiana pH moczu:
leki o charakterze kwaśnym (lepiej wydalane z zasadowym moczem): sulfonamidy, fenylbutazon, barbiturany, salicylany;
leki o charakterze zasadowym (lepiej wydalane z kwaśnym moczem): kodeina, imipramina. Alkalizacja moczu - po podaniu wodowęglanu lub mleczanu sodu. Zakwaszenie moczu - po podaniu chlorku amonu.
- zmiany aktywnego transportu w cewkach nerkowych - leki mogą konkurować między sobą o systemy przenośnikowe uczestniczące w aktywnym wydzielaniu z krwi do moczu:
:: dikumarol hamuje wydzielanie pochodnych sulfonylomocznika,
:: probenecyd hamuje wydzielanie penicyliny,
:: kwas aminosalicylowy ogranicza wydzielanie izoniazydu
- zmiany przepływu krwi przez nerki - przepływ ten zależny jest od prostaglandyn, których syntezę hamują NLPZ i w ten mogą upośledzić wydalanie przez nerki leków (m.in. soli litu).
13. Interakcje leków z pochodnymi kumaryny powodujące osłabienie ich działania p/zakrzepowego.
- leki podnoszące pH soku żołądkowego zmniejszają wchłanianie pochodnych kumaryny;
- antybiotyki (neomycyna) powodując zespół złego wchłaniania, zmniejszają dostępność biologiczną pochodnych kumaryn;
- cholestyramina kompleksuje warfarynę (spadek wchłaniania);
- leki prokinetycznie (metoklopramid) utrudniają wchłanianie pochodnych kumaryny;
- witamina K, metyloksantyny, estrogeny, glikokortykosteroidy antagonizują działanie kumaryn przez zwiększanie w surowicy stężenia protrombiny i innych czynników krzepnięcia.
- induktory enzymatyczne pobudzają biotransformację kumaryn w wątrobie (zmniejszając ich stężenie we krwi, a więc osłabiając działanie).
14. Interakcje leków z pochodnymi kumaryny powodujące nasilenie ich działania p/zakrzepowego.
- antybiotyki aminoglikozydowe (neomycyna) wyjaławiają przewód pokarmowy z bakterii produkujących witaminę K. Brak naturalnego antagonisty nasila działanie pochodnych kumaryny.
- leki silnie wiążące się z białkami (fenylbutazon, indometacyna, celekoksyb, salicylany, fenytoina, sulfonamidy, leki p/cukrzycowe i penicyliny) wypierają z połączeń z białkami pochodne kumaryny.
- NLPZ hamują syntezę protrombiny i tromboksanu (mają własne p/zakrzepowe potęgujące działanie kumaryn).
- synergistyęznie z kumarynami działają: sterydy anaboliczne (metka), tyroksyna i preparaty tarczycy, chinidyna, heparyna, glukagon, klofibrat, niektóre cefalosporyny, klopidogrel, tiklopidyna
- inhibitory enzymatyczne
3