klsti090

110

K. MOSZYŃSKI: KULTlRA

AA SŁOWlAŃ

nów poza granicami Bułgarji; typ jak na rys. 89 m. i. w Grecji, południowo-zachodniej Azji etc.

121. Na terytorjach górzystych w regjonie karpackim i na Bałkanach nosili pasterze przy sobie broń (ob. § 390 i d.). — Z innych narzędzi, związanych z pasterstwem, wymieńmy tu jeszcze niezwykle rozpowszechnione śród Słowian pójp^myrą^j części południowych trąb_y pasterskie. O tych jednak trąbach podobnie jak o drewnia-nych i metalowych jl^wo nkach, uczepianych bydłu, pasącemu się w lasach i górach, będzie mowa w II części tej książki. Na innom też miejscu poświęcimy nieco uwagi ruchomym i stałym szałasom

pasterskim (ob. rozdział 17).    ----------

Na wszystkich ziemiach słowiańskich rozpowszechniony jest zwyczaj ji.tpta.ni_a z wj_erz ąt, t. zn. wogóle zwyczaj krępowania im swobodnych ruchów zapomocą pęt lub innych odpowiednich przyrządów.

93 i 94. Jarzemka dla krów. — 95. Jarzemko dla świń. Hueul-szczyzna. Wg R. Kaindla, 1. e., str. 155, fig. 348 -350.

J.ednem z ciekawszych urządzeń tego rodzaju jest niewątpliwie j arzemko trój ką tn e^dla świń (fig. 95). Nałożone na kark świni nie pozwala jej ono przechodzić przez otwory w płotach. Na szczególną uwagę zasługuje zasiąg tego prastarego narzędzia! Znajdujemy je z jednej strony w wielu okolicach Ser-bochorwacji, oraz Bułgarji i krajów siadujących z północną Bułgarją od pól nocy aż do południowo-wschodnich krań ców Polski włącznie; zaś ze strony drugiej, —- po znacznej przerwie, obejmującej Polskę, Polesie, Białoruś

w Finlandji, Estonji, niektórych okolicach Łotwy, a podobno i Litwy. Poza tern znam je dptychczas z Austrji, Francji, Korsyki etc. z Kaukazu i niektórych krajów egzotycznych. — Przyrząd zupełnie po dobnego kształtu bywa też w pewnych okolicach Małopolski, na Hu culszczyźnie i t. d. zakładany na nogi bydląt rogatych (fig. 93 i 94).

Do tych jarzemek trójkątnych zbliżone są rozmaitego rodzaju drewniane iarzemka pałąkowe, z kształtu odpowiadające jarz mom—kahŁąkowym, używanym do wprzegania wołów_ (o tych o siat nich patrz § 650). Różne typy jarzemek pałąkowvch_t zakłada

nych na szyję lub na nogi bydląt i koni, spotykamy w takich zakąt

kacli Europy___iak Estonja, Pireneje i t. p.; znajdujemy je między

innemi i na terytorjach słowiańskich, np. na zamieszkanych przez Słowian wyspach adrjatyckich.

122. (w południowej części Słowiańszczyzny przechował się w niektórych krajach zwyczaj pozostawiania bydła latem i zimą pod gołem niebem; szczególniej owce często w ten sposób są traktowane. To samo widzimy w stosunku do niektórych zwierząt domowych