klsti132

klsti132



158


C. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDÓW;

radłem ramowatem posługiwała się tam naogół ludność polska, pozo-stałemi zaś — ruska,    —

163. Całkowity zasiąg ramowatego typu wykazuje całą bezpodstawność uznawania go za specyficznie „słowiański'4. Przedewszyst-kiem na północno-zachodnich i północno-wschodnich krańcach Polski oraz na całym niemal obszarze ziem ruskich*niema go zupełnie1, powtóre pewne wskazówki świadczą, że stosunkowo niezbyt dawno przekroczył on bramę morawską i tamtędy dostał się do Polski. Drogą okólną przez zachód został on, jak wiele innych wytworów, zaniesiony aż do Anglji, Skandynawji i Estonji (tu jednak, zdaje się, — tylko jako radło płużne § 175). Znany jest poza tern w Hiszpanji, w Pirenejach, Alpach i niemieckiej Austrji. Etruskowie posługiwali się niem podobno już w III wieku przed Chrystusem.

139. Radło ukośnicowe, t. j- ramowate z ukośnicą. Serbja. SrpEZb, t. 32, r. 1925, str. 419, rys. 1.


Pochodzenie radła ramowatego i jego punkty wyjścia są zupełnie ciemne. Całe zagadnienie przedstawia się jednak bardzo zajmująco m. i. i z tego względu, że zasiąg europejski tego radła jest tylko jedną połową całkowitego jego zasięgu eurazyjskiego; druga leży w Chinach i na sąsiednich wyspach. Niektóre chińskie radła ra-mowate, posiadające, mówiąc nawiasem, ten sam system regulowania głębokości orki, jaki poznaliśmy w § 162, są prawie identyczne z europejskiemi. Ta uderzająca zgodność tern bardziej zasługuje na uwagę, że niemal cały środkowy zachód Azji ogarnięty jest przez odmienny typ radła, zbliżony cokolwiek do wyobrażonego na fig. 131. Sięga on od Ałtaju włącznie przez Turkiestan i Iran do Indji, gdzie dominuje. Coprawda nie jest może wyłączone, że on to właśnie jest macierzystym dla radeł ramowatych chińskich z jednej, zaś dla europejskich z drugiej strony. Istotnie niektóre radła ramowate wykazują rękojeść, stanowiącą jedną całość z płozem, oraz nadzwyczajną grubość płozu, a w mniejszym stopniu także dolnej części rękojeści, zbliżają się więc bardzo do i tak już im typologicznie bliskich radeł środ-ko wo-azj atyckich.

164 Ujmując w łatwy do zapamiętania schemat wszystko, co wyżej powiedziano o zasięgach radeł, Występujących na ziemiach słowiańskich, można dać .następujący przegląd.

______1. Radła krzywogrządzielowe. Zasiąg główny: kraje nad-

śródziemnomorskic. Zasiąg w obrębie Słowiańszczyzny — słabo roz-

1

Całkiem pomijam w tych rozważaniach drobne radełka ramowate używane do obradlania kartofli i t. p., które rozpowszechniły się dopiero w ubiegłym wieku. Uwzględniam wyłącznie starodawne radła, używane do uprawy roli.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
klsti129 152 i. Moszyński: kultura ludowa słowian że spotykały się w starożytności w południowej Eur
klsti136 102 l. Moszyński: kultura ludowa słowia wszędzie powtarzają się najdokładniej wszystkie szc
klstidwa236 460 l. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDÓW; nowego życia, budzącego się wiosną w różdżce pokrytej p
klstidwa352 692 l. MOSZYŃSKI: KULTURA. LUDÓW, YlAN 563. Zapoznajmy się obecnie z grupą demonów
klszesz163 928 K. MOSZYŃSKI i: KULTURA LUDÓW; z Wenecji. Weneckie przechowały się do ostatnich
klszesz363 1324 i. Moszyński: kultura ludów; włosieniem końskim... Grało się na niej (tzn. na suce)
klsti638 668 Moszyński: kultura ludów; 060. Czółnem i łodzią posługują się na ziemiach słowiańskich
klsti100 120 {. Moszyński: kultura ludowa słowian 133. Pewien odpowiednik dla zasięgu okrzyku a skii
klsti102 122 k. Moszyński: kultura ludowa słowian środkowo-południowego Polesia, we wsi Hlinnem, na
klsti104 124 K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN W obrębie Słowiańszczyzny występują głównie dwie r
klsti109 130 c. Moszyński? kultura ludowa sŁowtAN P. J. Obrębski zebrał w r. 1927 nieco tu należącyc
klsti113 194 i. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SLC Przynajmniej jeszcze niedawno na Polesiu rzeczyckiem w
klsti115 186    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN ułów,, umieszczanych w rozsypce
klsti117 138 K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN tylko do rozpoczęcia hodowli roślin. Choć więc na
klsti123 144 t. Moszyński: kultura ludowa słowian gólności na rozległych przestrzeniach południowej
klsti125 146 K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN jiej sztuki drzewa, zajmowały oddawna widły złożon
klsti128 150 L. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA dzięki wpływom, idącym bezpośrednio lub pośrednio z nad te
klsti130 154 i. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA AIAN t. z w. sochę, t. j. przez rylec rozwidlony, wte
klsti131 156 i. Moszyński: kultura ludowa słowian słowiański". Naogół biorąc, głównem jego gnia

więcej podobnych podstron