klszesz031

klszesz031



768    K. MOSZYŃSKI! KULTURA LUDOWA SŁOWIAN

z rodzaju Lithospermum znajdują zastosowanie nie tylko w kosmetyce, lecz i lecznictwie1.


Nie tak może wziętym u Słowian jak nawrot jest farbo wnik lekarski (Anchusa officinalis, fig. 22 a). Jednakowoż i on nosi bardzo charakterystyczne nazwy na Wielkorusi i pospolicie na Małorusi (wkrs. rumanka, rurfi&nyj koreśok itp.; młrs. ruman, rum&n-ćyk, krasnyj kóriń etc.); co ważniejsze i o nim wyraźnie mówi V. Dal, iż dziewczęta używają go do różowania, co znajduje dokładne potwierdzenie w cytowanym dziele Wyżyckiego, gdzie czytamy: „Czerwono farbująca łupina od korzenia służy rosyjskim wieśniaczkom do nadania sobie sztucznego rumieńcu; na ten koniec dość jest korzeń śliną zmaczać i natrzeć nim lice“.

Podobne dane z Rusi oraz zupełnie podobne nazwy wiel-koruskie (np. babji r u many) i małoruskie (np. baby-ni rumńaky, ć e r v ó n y j kóriń itp.) ogłaszają źródła o żmijowcu czerwonym (.Echiuni rubrum,). Również korzenie żmijowca pospolitego (.Echiuni, rulgare) są np. w okolicach m. Syz-rani używane do różowania. „Wielkorusinki tamtejsze... zdzierały z nich skórkę, zawierającą czerwoną barwę, suszyły ją i potem zalewały wodą, dodając do niej nieco ałunu. Tworzyła się w ten sposób płynna szminka"2. Wreszcie w tych samych w przybliżeniu stronach ludność wielkoruska (i tatarska) zbierała też według P. Pallasa roślinę Onosma echioides, której długie korzenie pokryte są piękną krwistą farbą. Dziewczęta smarowały je olejem i używały jako szminki 3. Nie wykluczone, że i Ukrainki stosowały podobną barwiczkę; w każdym razie czerwone zabarwienie korzenia wspomnianego ziela było im najpewniej znane, jak za tym przemawia pospolita jego nazwa małoruska: krasnokóriń lub krasnyj kóriń.

1

   Lithospermum offieinale L. znaleziono też ostatnio w kopcu datowanym na II okres epoki brązu w Rosiejowie, położonym również w powiecie pińczowskim (Wiadomości Archeologiczne t. 14 7, r. 1936, s. 106 sq.).

2

   Zob. cz. I s. 365 $ 375.    3 Ibidem.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
klszesz178 958    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN kolekcje spinek, znajdujące si
klszesz387 1368 i. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN „prawdziwych" opisach, w rodzaju owych nie
klsti341 370 l. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN z rodzaju Galium używa zresztą i lud bułgarski, a
klstidwa205 398 t. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN rodzaj losowania. Świętojańską wieszczbę z wian
klszesz006 726    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN pamięci przechowują się w nas
klszesz009 73*2    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN przyjemności nad przykrościam
klszesz012 736    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN tak dobrze, że właściwie nie m
klszesz014 738    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN Fig. 18. Świetlik lekarski (Eu
klszesz021 756    k. Moszyński: kultura ludowa słowian niej Syberii; mianowicie tamte
klszesz027 702 i. Moszyński: kultura ludowa słowian białko z_ iąj_ i .przykładała dziecku na główkę,
klszesz029 764    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN zabiegi wcale różne od opisane
klszesz030 766 i. Moszyński: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN wykłuwane na skórze tatuowanego, noszą nazw
klszesz037 774    K, MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN wizerunki Kozaków. Oczywiście
klszesz041 778 K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN okrągłego strzyżenia głów u Polaków na sposób za
klszesz043 780 l. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN mężnych a dziewcząt, aczkolwiek i ona czasem spr
klszesz053 790 L. MOSZYŃSKI: KULTURA. LUDOWA SŁOWIAN Fig. 32. Schematy ilustrujące tekst. — Grubszą
klszesz063 802 i. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN garii zresztą — a to jest w tym związku również
klszesz075 814    K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN skie (np. rozetę, ef. fig. 87
klszesz081 820 L. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN niejsze — bardzo ją sobie jakoby cenią, określaj

więcej podobnych podstron