74
Ruch obrotowy ciała
■ Jak wynika z własności iloczynu wektorowego dwóch wektorów, wektor
momentu siły M jest prostopadły do płaszczyzny, w której lezą wektory
r i /•' Jego zwrot jest zgodny z kierunkiem ruchu postępowego śruby
—^ ^
prawoskrętnej podczas jej wkręcania od wektora r do F.
t m" f*
* J 0 1 0 0
5 i = [5,0,0] Nm .
wyznacznika Np., niech FajO.O.SJN i r =(0,1,1 Im. to -> k I
■ Często wygodniej jest wyznaczyć wartość momentu siły wykorzystując pojęcie ramienia działania siły. Ramię działania siły to odległość / prostej na której leży wektor siły od punktu O. względem którego moment jest liczony Sposób wyznaczenia ramienia działania siły pokazuje rysunek:
■ Wyznaczając wartość momentu siły względem jakiegoś punktu leżącego na osi obrotu, otrzymamy wektor, którego składowa równoległa do osi me będzie zalezeć od wyboru punktu, względem którego liczyliśmy moment siły Otrzymaną w ten sposób składową momentu siły nazywamy momentem siły względem danej osi W zadaniach najczęściej jest mowa właśnie o momencie
siły względem danej osi obrotu, gdyż wielkość ta wpływa na ruch obrotowy
—►
ciała W praktyce wyznaczamy moment siły* F względem danej osi
—►
rozkładając wektor siły na składową równoległą do osi f*||. która nie daje przyczynku do momentu siły względem tej osi, i składową leżącą w płaszczyźnie prostopadłej do osi F_. Następnie składową prostopadłą mnożymy przez ramię działania siły. czyli w tym przypadku, odległość prostej, na której leży wektor F od osi obrotu
Dynamika układu punktów materialnych
75
35. Moment siły
35.1 Moment siły względem danego punktu
M=V x F
wektor momentu siły względem danego punktu O
wektor łączący punkty O i A
siła przyłożona w pewnym punkcie A do ciała
liczony jest moment siły wprawiającej ciało w ruch
obrotowy
35.2 Moment siły względem danej osi
O