0178

0178



168


Badanie powierzchni ziemi.

i językoznawca. Obok wielotomowego dzieła, w którem pomieszczone były także cenne spostrzeżenia antropologiczne i etnograficzne z licznych wysp morza Południowego, wyprawa ta przyniosła nam przedewszystkiem klasyczne dzieło Hochstettera o Nowej Zelandji.

Po wyprawie Novary nastąpiły około 1870 ekspedycje angielskiego „Challengera" pod wodzą Sir George’a Nares’a i Franka Thomsona (1872—76), niemieckiej „Gazelli“ pod przewodnictwem barona von Schleinitza (1874 — 1876), amerykańskiej „Tuscarory“ pod przewodnictwem czterech następujących po sobie komendantów (1873 — 78). „Chalenger“ i „Gazella" w ciągu podróży swej okrążyły ziemię; to też zgromadziły one bardzo bogaty materjał naukowy na niezliczonych swych stacjach i punktach obserwacyjnych, i wzbogaciły przedewszystkiem wiadomości nasze o głębi morza wszechświatowego! „Tuscarora" w ośmioletnich prawie podróżach swoich ograniczyła się wprawdzie jedynie do oceanu Spokojnego, ale i jej także zawdzięczamy znakomite wyniki oceanograficzne. W ciągu lat ostatnich były zaprowadzone stale udoskonalane urządzenia do pomiarów wód morskich w tak odległych nawet stronach, jak ocean Spokojny. Wprawdzie i współczesny nam okres wykazuje jeszcze ekspedycje, które, jak niemiecka wyprawa Valdivii z r. 1898 — 99 mają określone zadanie naukowe do wykonania na wielkich przestrzeniach morskich; ale zasadą jest już dzisiaj utrzymywanie stale jednego lub kilku statków do wykonywania pomiarów w pewnym oznaczonym i ściślej ograniczonym oddziale. Otrzymane w ten sposób wyniki mniej są napozór uderzające i świetne, są zato zupełnie ścisłe, tak, że mogą uchodzić za podstawę dla wszystkich wiadomości geograficznych, zdobytych w ciągu długoletniej pracy przez morskie ekspedycje. W istocie Archipelag Bismarcka przedstawił się nam w prawdziwych swych zarysach dopiero dzięki pracom okrętu „Moewe“ który przebywał lata całe na jego wodach.

Dokładne oznaczenie brzegów lądu, jakkolwiek dzisiaj jeszcze nieukoń-czone, w każdym razie już jest bardzo daleko posunięte dzięki zakomitym pracom Jakóba Cook’a. Spadek po wielkim Brytańczyku objęły marynarki wojenne narodów cywilzowanych, które potrafią nietylko walczyć w bitwach, ale i w czasie pokoju współubiegać się o zasługi na polu poznawania naszej kuli ziemskiej. W ciągu długich lat oddawała się angielska flota wojenna pomiarom i zdjęciom topograficznym wybrzeży i wód pobrzeżnych wszystkich lądów i wysp; po powstaniu zasady narodowościowej a wraz z nią i wzrostu rywalizacji również i w dziedzinach ideowych, obok marynarki angielskiej wystąpiły też i floty innych narodów Europy i Ameryki, tak, że dzisiaj posiadamy niezliczoną ilość kart mórz i brzegów. Fakt ten jest przedewszystkiem znakomitym dowodem zupełnego zapanowania rasy białej nad całym obszarem ziemskim; oprócz tego są te karty warunkiem niezbędnym pewności i ułatwienia szybkiego rozwoju stosunków handlowych, które dzisiaj sięgają •daleko poza ocean Atlantycki i obejmują najdalsze nawet wybrzeża.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Badanie powierzchni ziemi. który gorliwie popierał wszelkie dążenia arkty-czne. Przejście
100 Badanie powierzchni ziemi. mógł przed sobą zataić, że płynie po odkrytej przez niego, wspaniałej
101 Badanie powierzchni ziemi. Łukasza Foxa i Tomasza Jamesa (1631—1632), ale poszukiwanej cieśniny
102 Badanie powierzchni ziemi. Europa okazuje na północy wyrostek, który w postaci śmiało rzuconego
142 Badanie powierzchni ziemi. wyprawa spełniła 1728 r. swoje zadanie: nietylko okrążono całe północ
144 Badanie powierzchni ziemi. pierwszy zwrócił uwagę na niesłychanie nizkie stopnie zimna podczas z
146 Badanie powierzchni ziemi. zwykłego schronienia swego. 18-go czerwca okręt zbliżył się tuż do lą
147 Badanie powierzcnni ziemi.2. Wielkie odkrycia zamorskie. Jakkolwiek nieraz wielkie zdobycze woje
Badanie powierzchni ziemi. Pomyślniejsza była wyprawa druga, która bezpośrednio po powrocie Byrona
150 Badanie powierzchni ziemi. W r. 1769 wreszcie na rozległy obszar południowego oceanu Spokojnego
54 Badanie powierzchni ziemi. z tych wiadomości miał drogę tę przebyć już w 1588 r. żeglarz hiszpańs
i56 Badanie powierzchni ziemi. zawrócić. Toż samo spotkało go, gdy próbował przedostać się z cieśnin
157 Badanie powierzchni ziemi.3. Początki badan szczegółowych. Trzecią podróżą Jamesa Cooka dobiegł
160 Badanie powierzchni ziemi. jakiekolwiek zdarzenie geograficzne na schyłku wieku XVIII za począte
162 Badanie powierzchni ziemi. Z udoskonaleniem się żeglugi i idącą z niem ręka w rękę większą
164 Badanie powierzchni ziemi. wysłali Francuzi admirała d’Entrecasteaux na odszukanie Laperouse’a,
166 Badanie powierzchni ziemi. zawiści narodowej przeniosła chwilowo swój środek ciężkości do
221 Badanie powierzchni ziemi. szerokości geograficznej. Równoleżnik ten w całej połowie lądu stałeg
222 Badanie powierzchni ziemi. krajach związkowych, znajdujących się przy oceanie Spokojnym,

więcej podobnych podstron