dl ‘
Dla prowadnic prostoliniowych wyrażenie -i- określa prędkość liniową
dt
skracania lub wydłużania się danego wektora reprezentującego człon. Kierunek tej
d2lj
prędkości pokrywa się z kierunkiem członu. Wyrażenie —-y określa przyspieszenie liniowe wynikające ze skracania lub wydłużania się danego wektora reprezentującego człon. W przypadku członów prostoliniowych (prowadnic) przy-d2l;
spieszenie —y jest przyspieszeniem stycznym leżącym na linii danego członu, dr
a jego kierunek jest zgodny z kierunkiem prędkości.
Zachodzą cztery możliwe przypadki zmian prędkości i przyspieszenia:
*2
1) Vj = > 0, aj = > 0 - wektor /,- reprezentujący element zwiększa swą
długość i na tej podstawie określamy graficznie zwrot prędkości końca tego wektora; przyspieszenie styczne aj i prędkość i7, mają zwroty zgodne;
2
2) Vj = — < 0, aj =—J- <0 - wektor /,■ reprezentujący element zmniejsza swą
dt
dt*
długość i na tej podstawie określamy graficznie zwrot prędkości końca tego wektora; przyspieszenie styczne aj i prędkość v, mają zwroty zgodne;
2
3) Vj = -y > 0, aj =—y- < 0 - wektor przyspieszenia stycznego aj ma zwrot
dt
dt*
przeciwny do zwrotu wektora prędkości v,; element zwiększa długość;
2
4) Vj = —- < 0, aj =-—y- > 0 - wektor przyspieszenia stycznego aj ma zwrot
dt
dt*
przeciwny do zwrotu wektora prędkości velement zmniejsza długość.
Powyższe rozważania mają również zastosowanie dla każdej współrzędnej wektora ljx oraz hy-
Obliczając pochodne kątów ę, względem czasu otrzymujemy odpowiednio:
d(p:
co, = —L - prędkość kątową wektora reprezentującego człon, dt
p
da), d (pi
Ej = —- = —~~ - przyspieszenie kątowe wektora reprezentującego człon. dt dr
Znak przyjętych lub obliczonych współrzędnych w, oraz Ej decyduje o ich zwrocie. Dla prawoskrętnego układu współrzędnych dodatnie zwroty wektorów
78