24 luty 07 (32)

Ramię tarcia tocznego f (ramię oporu toczenia) nazywane jest także współczynnikiem tarcia tocznego. Zależy ono od własności fizycznych pary tocznej.

Przykładowe wartości współczynnika tarcia tocznego [14]:

-    łożysko toczne kulkowe poprzeczne    f= 0,002    cm,

-    stożkowe obciążone poprzecznie    f=    0,020    cm,

-    koło stalowe na szynie    f=    0,005    cm.

3.5. SPRAWNOŚĆ MECHANIZMÓW

W mechanizmach lub maszynach roboczych, takich jak maszyny technologiczne, transportowe itp., zachodzące procesy energetyczne polegają na zamianie dostarczonej energii na pracę użyteczną. W silnikach lub generatorach zachodzi przekształcenie jednego rodzaju energii w inny (silnik elektryczny, spalinowy, generator prądu itp.). W obu przypadkach tylko część dostarczonej energii zostaje wykorzystana do zamierzonych celów użytecznych. Pozostała jej część zostaje zużyta na pokonanie towarzyszących ruchowi maszyny oporów tarcia w parach kinematycznych na pokonanie oporów środowiska, np. powietrza, lub gromadzi się w mechanizmie w postaci energii kinetycznej lub potencjalnej.

Przedstawiona poniżej zasada równowartości energii kinetycznej i pracy jest podstawą przeprowadzenia bilansu energetycznego mechanizmu lub maszyny i określenia jego sprawności.

3.5.1. Zasada równowartości energii kinetycznej i pracy. Bilans energetyczny maszyny

Zasada równowartości energii kinetycznej i pracy dla mechanizmu złożonego z członów sztywnych:

Przyrost energii kinetycznej mechanizmu w pewnym przedziale czasu (na pewnym przesunięciu uogólnionym) jest równy pracy wszystkich sił działających na mechanizm w tym przedziale czasu (na tym przesunięciu)

E-t ~E₀ = L₀₁    (3.45)

gdzie:

E₀ - energia kinetyczna mechanizmu w chwili t = t₀,

E₁ - energia kinetyczna mechanizmu w chwili t = t_1f

L₀₁ - praca wszystkich sił działających na mechanizm w przedziale czasu t e [t₀, tj

Całkowita praca sił działających na mechanizm wyraża się wzorem

(3.46)

^L01 = ^Ld ~ ^Lu ~ ^lt ^± t-G

182