260 (14)

260 Podstawy nawigaqi morskiej

Wiatr działający na statek będący chwilowo w równowadze (rys. I4.3a). położy go na kącie kursowym do wiatru a < 90°. Inaczej zachowuje się statek w sytuacji pokazanej na rysunku 14.2b, gdzie kąt kursowy do wiatru będzie w iększy od 90°.

Prędkość dryfu zależy od stosunku Fp/Fw, czyli bocznej wzdłużnej powierzchni oporu wody i powietrza. Statki o małych wartościach Fp/Fw dryfują wolniej. Drugim głównym parametrem, decydującym o prędkości dryfu statku, jest prędkość wiatru. W zależności od układu położenia punktów W i P w kadłubie, statek ustawi się w stosunku do kierunku wiatru pod kątem a lub fi.

Statek ulega dryfowi w kierunku wypadkowych sil wzdłużnych i poprzecznych F_x i F_y.

Charakterystyki swobodnego dryfu statku typu masowiec (tankowiec) o nośności około 50 tys. DWT pokazano na rysunku 14.4.

statek pod balastem

Rys. 14.4 Prędkość swobodnego dryfu w funkcji prędkości wiatru dla tankowca 50 tys DWT

Metody określania kąta dryfu statku w ruchu

Stosowane są różne metody określania kąta dryfu. Najstarsza, praktyczna metoda oceny kąta dryfu, polega na pomiarze kierunku śladu torowego za rufą statku.

Rys. 14.5. Ilustracja kąta dryfu statku w ruchu

Podobna metoda, stosowana przy małych prędkościach statku, polega na holowaniu na lince pływaka. Zmierzony kąt odchylenia kierunku linki od przedłużonej diametralnej na rufie statku jest kątem dryfu. Metoda ta jest stosowana na mniejszych. wolniejszych jednostkach żaglowych, gdyż jest mało dokładna, zwłaszcza przy wysokiej fali. W rejonie pilotowania statku można określić wartość kąta dryfu w czasie pływania statku w nabieżniku. Podstawy fizyczne zjawiska dryfu ilustruje rysunek 14.5.