442 Podstawy nawigacii morskiej
Informacje o eksploatacji bogactw naturalnych z dna morskiego, w tym wydobycie ropy naftowej, muszą być odpowiednio czytelnie zaznaczone na mapach nawigacyjnych, szczególnie akweny, gdzie występują duże skupiska wież wiertniczych będących w eksploatacji lub już nieczynnych.
Brak wiedzy kapitanów o ekologii morza, może spowodować wiele szkód, jak zniszczenia fauny i Hory dennej i brzegowej małych wysp o płaskich profilach brzegowych. Zniszczenia te powodują przede wszystkim wysokie fale wywołane przez szy bkie, duże jednostki, których trasy przebiegają w pobliżu tych wysp.
Na podstawie przedstawionych wyżej uwag wynika potrzeba zdefiniowania pojęcia nawigacji ekologicznej. W prosty sposób można określić ogólne procedury nawigacji, które winny uwzględniać zasady ekologii. Podstawą planowania nawigacji ekologicznej jest wyznaczanie punktów zwrotu (waypoints) bezpiecznych pod względem ekologicznym, co oznacza, że statek pływający taką trasą nie zagraża środowisku, a w wypadku awarii skutki są znikome, małe lub ich nie ma. Drugim warunkiem jest wybór i wyznaczenie ekologicznie bezpiecznego kierunku drogi (linii kursu) na mapie, który' gwarantowałby ruch statku w wyznaczonym kierunku, nie zagrażając środowisku. Koniecznym jednak warunkiem jest wybór odpowiedniej prędkości statku; należy pływać takimi prędkościami, które nie zagrażają środowisku morskiemu. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie wpływu pracy śrub okrętowych na uszkadzanie rumowiska dennego.
Proces nawigacji ekologicznej można podzielić na trzy etapy (rys. 20.10):
(1) planowanie tras ekologicznych,
(2) realizacja podróży po trasach ekologicznych,
(3) ekologiczne zakończenie podróży.
Prosty algorytm procesu tworzenia planu nawigacji na wybranej trasie, uwzględniający aspekt ekologii, przedstawia rysunek 20.10. Taki schemat obejmujący proces ochrony środowiska podczas podróży należy „nałożyć” na ogólny proces tworzenia planu nawigacji. Powstanie wówczas plan podróży uwzględniający wszystkie aspekty ochrony środowiska (rys. 20.11). Na planie tym wyznaczone są obszary, na których należy przestrzegać odpowiednich zasad ochrony środowiska morskiego w zakresie wydalania odpadów, ścieków bądź wymiany wód balastowych.
Nawigator planujący podróż morską na statku handlowym musi zwrócić uwagę na ogólne bezpieczeństwo statku, z uwzględnieniem życia ludzkiego, bezpieczeństwa technicznego statku i ładunku oraz bezpieczeństwa środow iska morskiego.
Ochrona życia biologicznego obejmująca florę i faunę morską powinna zajmować jedno z najważniejszych miejsc w procesie planowania trasy morskiej.