450 (11)

45O ^{12 Prą(ty} L elektromagnetyczny moment obrotowy maszyny indukcyjnej

kie składniki tych strat mocy zależą od poślizgu — ta okoliczność również bardzo komplikuje dokładne obliczenie prądu. Pizy zwiększeniu poślizgu np. w silniku od 0 do 1 zwiększają się — nie uwzględnione w rozdz. 11 — podstawowe straty mocy w rdzeniu wirnika, zmniejszają się natomiast straty tarcia oraz dodatkowe straty mocy w rdzeniu. Skutki obu zjawisk częściowo się więc kompensują. Ponieważ poprawka w obliczeniach wartości prądu /„ wynikająca z uwzględnienia wymienionych strat mocy jest mała, to z wystarczającą dokładnością można obliczać ją przyjmując, że straty tarcia oraz straty dodatkowe nie zależą od poślizgu, a podstawowe straty mocy występują tylko w rdzeniu stojana.

Straty dodatkowe w rdzeniu, zarówno powierzchniowe, jak i pulsacyjne, mogą być pokryte tylko ze źródła energii o dużej częstotliwości, nie mogą być zatem dostarczone bezpośrednio z sieci. Energię na pokrycie tych strat przetwarza maszyna sama z energii pobranej z sieci na zasadzie elektromechanicznego przetwarzania energii lub na zasadzie generacji parametrycznej występującej w obwodach z elementami nieliniowymi. Dlatego dodatkową składową czynną prądu wskazane jest obliczać ze wzoru

(12.6a)

w którym suma strat mocy tarcia

(12.6b)

M - PmS + PMht + Pjt

przy czym: P„ oraz P_n — podstawowe straty mocy w zębach oraz jarzmie stojana; Ą* — straty tarcia w zestyku ślizgowym wg (11.57); P_mb. — straty tarcia w łożyskach wg (11.55)^(11.58); P_f. — straty tarcia o czynnik chłodzący wg (11.59) i (11.60); a suma dodatkowych strat mocy w rdzeniu

(12.6c)

Pftti — PsM + Psr + Psu + Ps$r + Ppuli + P_Vulr

wg zależności (11.31), (11.47) oraz (11.51).

Ostatecznie więc całkowita składowa czynna prądu w stojanie

(12.7)

przy czym /«, — wg zależności (12. la).

Całkowity zaś prąd w stojanie

(12.8)

przy czym /„, — prąd wg zależności (12.Ib).

Współczynnik mocy po stronie zasilania oblicza się na podstawie prądów całkowitych

(12.9a)

albo, przybliżoną jego wartość, na podstawie prądu oraz l, — ze wzoru

COS (p, Si —- ■

r;Y ,

i-f +(x_m+x;_r)²

—Xl

+(X.+X^

(119b)

Obliczenie prądu w uzwojeniach przy dowolnym poślizgu s jest zatoń pracochłonne. Do wyznaczenia prądów przy poślizgach bliskich zeru można posłużyć się metodą uproszczoną nie iteracyjną, w której wykorzystuje się zależności otrzymane na podstawie przekształconego schematu zastępczego — rys. 12.3. W schemacie tym gałąź poprzeczną załączono bezpośrednio na

Rys. 113. Przekształcony schemat zastępczy maszyny indukcyjnej symetrycznej

napięcie U, oraz skorygowano występujące w nim rezystancje oraz reaktancje wyznaczając je wg wzorów [12.1]:

		(lllOa)
	R;=R#(i+ef)	(IlłOb)
		(lllOc)
		(lllOd)
w których i,	— wg zależności (114c) oraz
	o- *• xm+x„	(1111)

Przy projektowaniu maszyn o mocy większej niż ok. 0,5 kW wystarczającą dokładność uzyskuje się podstawiając <?,» 0 we wzorach (1110).

Rezystancję R, w gałęzi poprzecznej oblicza się na podstawie strat mocy biegu jałowego wg wzoru

3M