50 (73)

230 Część druga - Społeczne, indywidualne i kulturowe wartoici żniwny...

Zabawy rem a tyczne

Młodszy wiek szkolny jest okresem ogromnej podatności na wpływy wychowawcze, a także okresem, który sprzyja podejmowaniu przez dziecko różnych zadań służących rozwojowi jego osobowości, poznawaniu siebie i swoich związków ze światem. Zabawy tematyczne pomagają dzieciom wejść w skomplikowany świat społeczny, a jeśli ich miejscem jest otoczenie naturalne, poznają także świat przyrody.

Dziecko wie, żc przyroda czuje, i wierzy w jej magiczną moc. Wiarę tę mogą podsycać baśnie, w których upersonifikowana przyroda współdziała z człowiekiem dobrym lub przeciwstawia się złemu. Odgrywanie bajek czy baśni sprzyja poznawaniu podsrawowych wartości dobra czy zła.

W zabawach tematycznych dzieci odtwarzają wydarzenia z własnego życia, obserwacji lub słyszanych bajek, które je szczególnie fascynują, ciekawią, poruszają emocjonalnie. Miejscem tych zabaw często jest otoczenie przyrodnicze. W nim można „zbudować” dom czy królewski zamek, można udać się w daleką wyprawę skonstruowanym pojazdem lub konno. Można być królem albo rycerzem i wraz ze swą świtą na koniach z patyków przemierzać groźny las i walczyć ze smokami. Można również bawić się w- sklep, którego towar)' wykonane przez dzieci z elementów' naturalnych sprzedaje się bądź kupuje, zachowując przy tym cały rytuał grzecznościowych zachowań.

Ważną rolę w tego rodzaju zabawach odgrywają rekwizyty, krórych w naturalnej pr7csnv.cni jest mnóstwo, a dzieci potrafią grą swojej wyobraźni zamieniać je w ro, co im potrzebne do danej zabawy: kij zastępuje konia, może być szablą czy lukiem, może stanowić magiczną różdżkę lub też. wyznaczać drogę do domu. Kamyki, szyszki, kasztany czy liście zastępują pożywienie lub pieniądze, mogą być też. talerzami do „gotowanych” z roślin potraw albo strojami odgrywanych postaci. Wyobraźnia dziecięca gra tu podstawową rolę i „buduje" w lesie z jego elementów całą drzęsirzeń dziecięcych zabaw.

Wydarzenia naśladowane w szczegółach przez dzieci sytuują się na pograniczu rzeczywistości i świata fantazji, zawsze jednak wprowadzają je w świat ludzi dorosłych, ich norm postępowania, język, stosunki społeczne, role. Przez cały czas trwania zabawy dziecko przeżywa wszystkie wydarzenia, kształtując swoje emocje i osobowość. Pozwala mu to lepiej zrozumieć role pełnione przez otaczających go dorosłych i zadania, jakie wykonują, a także ich różne sposoby komunikowania się. Dzieci uczą się także przestrzegania reguł i nawiązywania kontaktów' społecznych w^r różnych sytuacjach. Wchodzą w śwńat wartości. Dobrze czasem przyjrzeć się dziecięcym zabawom, by poznać otoczenie społeczne dziecka lub jego świat wewnętrzny.