BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (141)

268

HWocnfiWf bilansu w ocenie sytuacji miątkmj ifiiimowd n)% i -------

sygnałem zlej polityki kredytowej wobec odbiorców, której konsekwencją być powstanie należności przeterminowanych i nieściągalnych, Dlatego kr! °*^c wanie odbiorców jest często obciążone ryzykiem utraty należności z |y|_U|_u ^ ku i likwidacji przedsiębiorstwa lub z innych przyczyn.

Knitrii Pogłębieniem analizy należności z tytułu sprzedaży jest analiza' ktisyńkicji struktury. Podział należności może być dokonany za pomocą kilku km niitMci riow. Najważniejsze kryteria klasyfikacji należności ujęto w tabeli ą ja”

Tabela 6.10. Kryteria klasyfikacji należności z tytułu sprzedaży, ich i charakterystyka

« v

KRYTERIUM	PODZIAŁ	CHARAKTERYSTYKA i
	(rólkolcrminowe	Okres spłaty na dzień bilansowy ' nie dłuższy niżjedcn rok
CZAS	)ługoterminowe	Okres spłaty na dzień bilansowy dłuższy niż jeden rok, nie są związane z podstawową działalnością jednostki gospodarczej
RODZAJ	lezspome	Zaakceptowane przez zainteresowane strony
	Rozliczenia	Akceptację poprzedza postępowań wyjaśniające
	Roszczenia	Kwestionowane w całości lub części
	Roszczenia sporne	Skierowane na drogę postępowania sądowego w celu ich wyegzekwowania
OBSZAR	Krajowe	Dotyczą kontrahentów krajowych
	Zagraniczne	Dotyczą kontrahentów zagranicznych
STOPIEŃ RYZYKA	Warunkowe	Objęte różnego rodzaju zabezpieczeniami
	Bezwarunkowe	Bez zabezpieczeń
MOŻLIWOŚĆ ICH EGZEKWOWANIA	Przedawnione	Upływ czasu powoduje utratę prawa dochodzenia cywilnego lub wszczęcia postępowania sądowego
	Umorzone	Odpisane z zaniechaniem postępowania sądowego
	Nieściągalne	Prawdopodobieństwo straty musi być uwiarygodnione
PODMIOTOWE	Od jednostek powiązanych	Dotyczące jednostek powiązanych
	Od pozostałych jednostek	Dotyczące jednostek pozostałych

Źródło: T.Kiziukiewicz, Rachunkowość, Wydawnictwo Ekspert, Wrocław 1995, s. 146.

Spośród kryteriów podziału należności ujętych w tabeli 6.10, bardzo ważnym kryterium jest czas. Rola czasu w ocenie należności jest ważna co najmniej z dwóch względów. Po pierwsze, krótszy czas oczekiwania na należności oznacza szybsze odzyskiwanie środków pieniężnych za sprzedane towary, co wpływa korzystnie na płynność finansową. Natomiast kiedy czas regulowania należności się wydłuża, to pogarsza się płynność finansowa przedsiębiorstwa. Po drugie, wraz z wydłużaniem się terminu inkasa należności wzrasta ryzyko utraty należności w ogóle. Z tych względów zarówno samo przedsiębiorstwo, jak i biegli rewidenci badający sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa, wnikliwie analizują strukturę czasową należności. Należności z tytułu sprzedaży przedsiębiorstwa handlowego według terminów spłaty ujęto w tabeli 6.11.

Tabela 6.11. Wielkość I struktura należności z tytułu sprzedaży według kryterium czasowego

l rok

11 rok

Wyszczególnienie

Do 1 miesiąca Powyżej 1 miesiąca do 3 Powyżej 3 miesięcy do 6 Powyżej 6 miesięcy do 1 roku Powyżej 1 rok

Stan należności brutto na 31.12

Jak widać zdanych liczbowych i obliczeń przedstawionych w tabeli 6.11 w drugim roku pogorszyła się wyraźnie struktura czasowa należności w stosunku do roku pierwszego. Wzrosły bowiem wskaźniki udziału należności w przedziałach o dłuższym terminie płatności, a zmniejszył się wskaźnik udziału należności do jednego miesiąca. Oznacza to, że przedsiębiorstwo w drugim roku relatywnie dłużej oczekuje na spłatę swoich należności.

3. Analiza sytuacji kapitałowej 3.1. Analiza wielkości i dynamiki kapitałów

Punktem wyjściowym analizy kapitałów jest rozpatrzenie ich wielkości i zmian w czasie. Ocena wielkości dotyczy nie tyle ogólnej sumy kapitałów, któ-