BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (60)

5)    wbudowaną opcję w instrument dłużny z możliwością dokonania konw_Cr sji na instrument kapitałowy (obligacje zamienne na akcje), gdyż nie jest ona i_Cj śle związana z bazowym instrumentem dłużnym,

6)    opcję zakupu lub sprzedaży (przyspieszenie terminu zapadalności) mentu dłużnego wyemitowanego ze znaczącą premią lub znaczącym dyskonto^ gdyż nie są one ściśle związane z instrumentem dłużnym¹,

7)    umowy - zwane kredytowymi instrumentami pochodnymi - wbudowan w zasadniczy instrument dłużny, które umożliwiają jednej ze stron (beneficj_en> towi) przeniesienie ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem akty. wów na drugą stronę (gwaranta), gdyż nie są one ściśle związane z instrumentem dłużnym².

Jak już uprzednio podkreślono z procesem inwestowania wiąże się różnorodne ryzyko (kursowe, stóp procentowych, czy kredytowe). Dlatego też każde prz_e(j. siębiorstwo stara się zminimalizować tyzyko w drodze różnych operacji zabe₂. pieczających, co umożliwiają zresztą przepisy dotyczące rachunkowości³.

Określa się w nich, że kontrakty dotyczące instrumentów finansowych uznaje się za służące ograniczeniu ryzyka związanego z aktywami lub pasywami przed, siębiorstwa (tj. ich zabezpieczeniu), jeżeli co najmniej:

•    ustalono przed zawarciem kontraktu jego cel oraz określono, które składniki aktywów lub pasywów mają być zabezpieczone za pomocą tego kontraktu,

•    będący przedmiotem kontraktu zabezpieczający instrument finansowy i _2a. bezpieczanc przy jego pomocy składniki aktywów lub pasywów charaktery, żują się podobnymi cechami, a w szczególności: wartością nominalną, datą zapadalności, wpływem zmian stopy procentowej lub kursu waluty,

•    stopień pewności oczekiwań, dotyczących przewidywanych w realizacji kontraktu przepływów środków pieniężnych, jest znaczny.

Użyte w powyższym określeniu pojęcia wymagają dodatkowego objaśnienia. !

Pojęcie

zabezpieczenia

Przez zabezpieczenie rozumie się wybór jednego lub więcej instrumentów zabezpieczających, których zmiany wartości godziwej kompensują zmiany wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub związanych z taką pozycją przepływów pieniężnych.    _ ■

'^instrument zabezpieczający rozumie się instrument po-spełniający poprzednio podane warunki kontraktu, .„uzasadnionych przypadkach - także aktywa finansowe lub

toiwej zabezpieczonej pozycji lub związanych z nią przepły-.rtwpieniężnych._ .-^JJ

l kolei

Pojęcie

iaitromtntu

zabezpieczającego

Instrumentem zabezpieczającym może więc być:

, każdy instrument pochodny, który można wiarygodnie wycenić do wartości godziwej,

₍aktywa i zobowiązania finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, służące nie tylko zabezpieczeniu udziałów w aktywach netto jednostki zagranicznej, lecz także - jako zabezpieczenie ryzyka zmiany kursu walut¹⁴*,

i aktywa finansowe, zaliczone do kategorii utrzymywanych do terminu wymagalności¹⁴⁹, wyceniane w skorygowanej cenie nabycia - wyłącznie jako zabezpieczenie ryzyka walutowego.

Trzeba ponadto podkreślić, że zmodyfikowane rozporządzenie MF zezwala na:

1)    wyłączanie z zabezpieczonej grupy poszczególnych jej składników, o ile nie wpływa to istotnie na efektywność zabezpieczenia¹⁵⁰,

2)    rozliczenie skutków przeszacowania oprocentowanego instrumentu finansowego spowodowanego przez ryzyko poddane zabezpieczeniu, nie tylko od momentu zaprzestania przeszacowywania tego instrumentu, ale również od momentu rozpoczęcia tego przeszacowywania¹⁵¹.

nycn przez przeusięuiursiwu.

¹⁴⁷ Znowelizowane rozporządzenie dopuszcza możliwość objęcia zabezpieczeniem wartości godziwej nie tylko aktywów i zobowiązań finansowych, ale również i innych pozycji bilansu, jeżeli ich wartość godziwa podlega określonemu ryzyku i są spełnione inne wymogi rozdz. 4 cyt rozp.M.F. '"Jest to modyfikacja § 29 ust. 2 cyt. rozp. MF:

'* Pojęcie to jest objaśnione w pkt. 6.5. - Organizacja ewidencji instrumentów finansowych.

¹⁵⁰    Jest to modyfikacja § 30 ust. 2 cyt. rozp. M.F.

¹⁵¹    Jest to modyfikacja § 32 ust. 3 cyt. rozp. M.F.

¹¹⁷ Np. umowa objęcia emisji obligacji.

^H Np. emisja obligacji.

1

   Wyjątkiem są takie instrumenty dłużne, za które - w momencie realizacji opcji zakupu lub sprzedaży - żąda się lub płaci pełną zakumulowaną kwotę.

2

   Takie kredytowe instnimenty pochodne umożliwiają gwarantowi przejęcie ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów, bez konieczności jego bezpośredniego zakupu (np. obligacje spółek).

3

¹⁴⁴ Tzn. art. 35a ust. 3 UoR oraz przepisy cyt. rozporządzenia M.F.