CCF20091231000

Traktat o historii religii

• *

dam la magie et la religion, s. 75-104; Nilssón, Primitwe TihffĘĘ, Reckoning; Cavaignac, Calertdriers et fetes religieuses, s. 8 i ^

nasg

-wtlP

s. 65-81; Lehmann, Weltuntergang und Welterneuerung im Glau-HA ben schriftloser Vólker, s. 103-115; Soustelle, La pensee cjmm

żi &

mologiąne des anciem Mexicains, s. 79 i nast.; Leenhardt, Do'%^1 Kamo. La personne et le mythe dans le rnonde melanesien s. 9 „

^{J 1} TT----------1 T?---1--^ tt i , i

i m

Mfm

przyp. wyd. poi.]; tenże,"'’* ?$ Images et symboles, rozdz. II [Obrazy i symbole, rozdz. II fH

wiecznego powrotu, rozdz. II-III a ges et symboles przyp. wyd. poi.]

ift

•IMą, m

LUNDL N -:

430

Yi ^ HA

Granet, Dames et legendes de la Cbine ancienne, s. 114 j naśt^S 1 230 i nast.; Levy-Bruhl, Le sumaturel et la naturę darts mentalite primitiue; Dangel, Tagesanbruch wid Weltenstehun

i nast.; Van der Leeuw, Urzeit und Endzeit, s. 11-51; Puech, 7. gnose et le temps, s. 57-113. 'Ł$|p§l

Jeremias, Handbucb der altorientalischen Geisteskultur, s. 2ŚfW% i nast., 295 i nast., 313 i nast.; Johnson, The Role of the King j_n' ■ . the Jerusalem Cultus, s. 73-11; Carcopino, Virgile et le mystere de ~ la IV eglogue. |jp|

Cliristensen, Le premier homme et le premier roi dans l’histoirT0Ę legendaire des Iraniens; Dumezil, Le probleme des Centaures %'M Lehman, Pedersen, Der Beweis fur die Auferstehimg im Koran s. 54-61; Wensinck, The Semitic New Year and the OriginWM of Eschatology, s. 158-199; Marquart, The Nawroz, its History WM and Significance, s. 1—51; Scheftelowitz, Die Zeit ais Schick- Mm salsgottheit in der indischen und iranischen Religion; Hertel,*;. : Das indogermanische Neujahrsopfer im Veda. Eliade, Le mythe ■ -de Tetemel retom. Archetypes et repetitions, rozdz. II—III [M/f • •

Na temat akitu, zaktnuk i Nowego Roku w Babilonii: Pallis, 8 The Babylonian akitu festiual; Zimmern, Zttm babylonischetD • Neujahrfest; Frazer, The Scapegoat, s. 355 i nast.; Labat, Le' caractere religieux de la royaute assyro-babylonienne, s. 95.

*1

gmgi

fpf

H -EltCLof

Rozdział dwunasty Morfologia i Funkcja Mitów

156. Mity kosmogoniczne — mity wzorcowe. „Na początku” mawiają Polinezyjczycy — „były tylko wody pierwotne w ciemnościach kosmicznych”. Io, bóg najwyższy, który jest w „nieskończonej przestrzeni”, zapragnął opuścić miejsce swego spoczynku. Natychmiast ukazało się światło. Następnie bóg rzekł: „Niechaj rozdzielą się wody, niechaj powstaną niebiosa i niechaj stanie się ziemia”. W taki to sposób, dzięki kosmogonicznym słowom Io, powstał świat. Przypominając owe „ancient and original sayings... the ancient and original cosmological wisdorn (wattanga), which caused growth from the void" itd.¹, Hare Hongi, współczesny Polinezyjczyk, dodaje równie niezgrabnie, jak wymownie²: „Jak wam wiadomo, przyjaciele, istnieje trojaki sposób zastosowania tych starodawnych formuł do naszych świętych obrzędów. Pierwszy stosuje się wtedy, gdy odbywa się ryt zapładniania niepłodnej macicy; drugi w obrzędach oświecenia ciała i ducha, trzeci zaś i ostatni dotyczy uroczystych chwil śmierci, wojny, chrztu, opowiadań genealogicznych i innych również ważnych momentów, w których w sposób szczególny występują kapłani. Słowa, za pomocą których Io ukształtował wszechświat — tzn. te, które zrodziły wszechświat i doprowadziły go do spłodzenia świata światłości — wypowiada się również podczas obrzędu zapładniania niepłodnej macicy. Słowa, dzięki którym Io rozjaśnił światłością ciemności, mają zastosowanie w obrzędach, których celem jest rozweselenie serca ponurego i przygnębionego, ożywienie impotencji i starości, rozjaśnienie miejsc i przedmiotów ukrytych, natchnienie tych, którzy układają pieśni; stosuje się te słowa również w niepowodzeniach wojennych i wielu innych okolicz-

pierwotną

„Starodawne i pierwotne opowiadania... starodawną mądrość, która sprawiła powstanie czegoś z niczego”.

Por. Handy, Polynesian Religion, s. 10-11.