CCF20101219017

Bronisław Szubelak - Hoplita grecki Vll-V w. p.n.e.

Pancerz z Dendra (epoka mykeńska)

Tii e pozbawionego walorów bojowych.⁷■Tct nie kwestionuje poglądu o związku uz: rodzaju broni odpornej z kulturą pól

— tielnicowych, a więc Europą Środkową, i_he±v jednak zwrócić uwagę na fakt, iż -mierz płytowy osiągnął dojrzałą for-

— i uż w schyłkowym okresie kultury

— '<;ńskiej. Zgodzić się należy zGam-terem, który nie wierzy w zanik sztuki t-_i:nerskiej w Grecji w okresie Wieków ~ -—mych, patrząc na pancerz z Argos.⁸Tm bardziej że pancerz dzwonowy poja-

-_i się nagle po prawie sześciuset latach istnienia w pełni wykształcony, a na-:: z cechami pancerza torsowego.⁹Jiryimuje się, że VIII w. p.n.e. to czas 7:: wadzenia go do uzbrojenia jako guala __i ryala. Nazwa pochodzi od określenia 7-sry*, „próżny" i odnosi się do prze-eni między dwiema płytami. Termin iw-.onowy" oddaje kształt skorupy z iżizrakterystycznym kołnierzem u dołu, z '.‘stałym wraz z poszerzeniem talii dla : rody ruchu, a zapewne i dla poprawieni wentylacji.¹⁰ Największą popularność znskał między 750 a 525 lub 500 r. p.n.e. ileż typ podstawowy w postaci krótkiego, sięzsiącego pasa kirysu odsłaniającego •zirk ramiona i podbrzusze.¹¹W okresie Wielkiej Kolonizacji rozprzestrzenia się poza Grecją kontynentalną, - szczególności na obszarze Wielkiej Grecii ipłd. Italiajoraz na wybrzeżu Azji i łmejszej (Jonia). W Sparcie i, jak się * wdaje, Beocji przetrwał najdłużej, bo do

V w. p.n.e., kiedy na innych obszarach, przede wszystkim w Attyce, wychodzi zużycia (najpóźniej w poł. VI w. p.n.e.).¹²Jego podstawową wadą była bez wątpienia sztywność konstrukcji uniemożliwiająca pochylenie się i waga w granicach 6-8 kg lub 7-8 kg jak w przypadku znaleziska z Argos. Jeszcze w początkach V w. p.n.e. próbowano wprowadzić lżejsze odmiany, ale bez większego powodzenia (poza Krętą specjalizującą się w produkcji paradnego uzbrojenia). Pancerze pochodzące z tej wyspy są zdecydowanie lżejsze (ważą ok. 5 kg), gdyż wykonano je z blachy o grubości 0,6-1 mm.¹³ Innym mankamentem tego