DSC01278

1783 POLITYKA RACHUNKOWOŚCI JAKO NARZĘDZIE KSZTAŁTOWANIA

-    zapasów usług długoterminowych (wyboru metody rozliczeń);

-    rezerw, w tym również rezerw z tytułu podatku dochodowego odroczonego; -łą

-    rozliczeń międzyokresowych biernych kosztów i rozliczeń międzyokresowych przychodów;

-    zobowiązań finansowych.

Przyjęte rozwiązania w wymienionych wyżej obszarach dotyczą przede wszystkim:0

-    ustalenia zakresu poszczególnych pozycji, który powinien być określony w uzasadnionych przypadkach w sposób bardziej szczegółowy niż w u.rach.;

-    klasyfikacji poszczególnych indywidualnych pozycji do grup aktywów i pasywów;

-    zasad wyceny wstępnej poszczególnych pozycji bilansowych;

-    zasad wyceny na dzień bilansowy, które w uzasadnionych przypadkach powinny być określone w odrębnych dokumentach regulujących procedury ustalania wartości, moment ich zastosowania oraz osoby odpowiedzialne za jej obliczenie i przekazanie służbom finansowo-księgowym;

-    zasad ujmowania skutków utraty wartości aktywów, ich klasyfikacji oraz wyceny w wartości godziwej na dzień bilansowy;

-    zasad amortyzacji ekonomicznej rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych i prawnych;

-    zasad ujmowania skutków instrumentów finansowych.

■ - - -

1783 ważne: Zgodnie z u.rach., aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący;

1)    środki trwale oraz wartości niematerialne i prawne:

-    według cen nabycia;

I - kosztów wytworzenia;

-    wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych)

pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

2)    środki trwałe w budowie:

-    w wysokości ogółu pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem kosztów, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

3)    udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych:

-    według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, według wartości tynkowej lub ustalonej w inny sposób wartości godziwej;

4)    udziały w jednostkach podporządkowanych:

-    udziały długoterminowe mogą być wyceniane metodą praw własności;

5)    inwestycje krótkoterminowe:

] - według ceny (wartości) tynkowej albo

-    według ceny nabycia lub

, - ceny (wartości) tynkowej, zależnie od tego która z nich jest niższa.

6)    rzeczowe składniki aktywów obrotowych:

-    według cen nabycia lub

-    kosztów wytworzenia

nie wyższych od ich cen sprzedaży netto na dzień bilansowy;

7)    należności i udzielone pożyczki:

-    w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem ostrożności;

8)    zobowiązania:

-    w kwocie wymagającej zapłaty;

-    według wartości godziwej - zobowiązania finansowe, któtych uregulowanie zgodnie z umową następuje drogą wydania aktywów finansowych innych niż środki pieniężne lub wymiany na instrumenty finansowe;

9)    rezerwy:

-    w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości;

10)    kapitały (fundusze) oraz pozostałe aktywa i pasywa:

-    w wartości nominalnej.

Swoboda kształtowania polityki rachunkowości odnośnie do wyceny aktywów i pasywów zależy od ich rodzaju, chociaż można wskazać takie jej elementy, które dotyczą całej kategorii bilansu. Należą do nich

1084

www.merihim.pł

np. odpisy aktualizujące wartość aktywów, które powinny być dokonywane w przypadku utraty wartości składników aktywów. Trudno nazwać taką sytuację wyborem, gdyż u.rach. nakazuje tworzenie takich odpisów. Polityka rachunkowości może mieć dopiero zastosowanie do szczegółowych rozwiązań, które będą zależeć od przyczyn odpisów aktualizujących, a te z kolei - od rodzaju aktywów. Przedstawimy podstawowe możliwości wyboru dla wybranych grup aktywów i pasywów związane z ich wyceną.

a. Środki trwale

1784

1785

Zasady ujmowania środków trwałych w rachunkowości obejmują następujące zagadnienia:

1)    zasady wyceny wstępnej: parametr wyceny i jego definicja:

_ koszt wytworzenia;

_ cena nabycia;

-    cena rynkowa;

-    wartość godziwa;

2)    zasady amortyzacji

-    metoda;

-    stawka;

-    weryfikacja zasad;

-    osoby odpowiedzialne.

3)    zmiana wartości początkowej

-    ulepszenia; • *

-    aktualizacja;

-    definicje: remontńnodemizacja, specjalne zasady ustalania wartości itp., rodzaje nakładów;

4)    zasady dokonywania odpisu aktualizującego wartość

-    okoliczności;

-    skutki;

-    weryfikacja na dzień bilansowy;

-    kto odpowiada, komu i w jakim terminie przekazuje informacje;

5)    likwidacja, sprzedaż

-    zasady uznawania zysków/strat z tego tytułu.

Czy w każdym przypadku możemy mieć do czynienia z polityką rachunkowości? Otóż nie - dotyczy ona w szczególności amortyzacji (wyboru szczegółowych zasad ustalania odpisów amortyzacyjnych). Zasady wyceny wstępnej są określone w u.rach., a wybór parametru zależy od rzeczywistości gospodarczej, nie może być dowolnie dokonany przez jednostkę. To samo dotyczy ulepszeń i remontów. To nie polityka rachunkowości decyduje o ustaleniu charakteru poniesionych nakładów na środki trwałe, ale istota ekonomiczna tych nakładów.

Inaczej jest w przypadku odpisów aktualizujących wartość, odnośnie do których jednostka powinna zdecydować m.in. o częstotliwości weryfikacji wartości księgowej netto środków trwałych, metodzie ustalania wielkości odpisu, jej skutkach dla dalszej amortyzacji tego środka trwałego. Polityka rachunkowości obejmuje również ustalenie wartości niskocennych środków trwałych i sposobu ich amortyzacji, a także ustalania wartości rezydualnej wysokocennych środków trwałych.

b. Wartości niematerialne 1 prawne

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych polityka rachunkowości dotyczy amortyzacji (chociaż w mniejszym zakresie niż w przypadku środków trwałych, ponieważ u.rach. ogranicza metody i stawki amortyzacji), odpisów aktualizujących wartość, ustalenia granicy wartościowej niskocennych wartości niematerialnych i prawnych. Szczególnym obszarem wyboru są zasady ujmowania kosztów rozwoju,

1085

www.meritum.pl