DSC01271

1764 POLITYKA RACHUNKOWOŚCI JAKO NARZĘDZIE KSZTAMn^

Rysunek 4. Klasyfikacja polityki rachunkowości według terytorialnego zakresu

Źródło: K. Sawicki, Polityka bilansowa i sprawozdawczość finansowa w zarządzaniu firmą, Wrocław 1996, s. 20.

Reasumując, polityka rachunkowości może być rozumiana w wąskim i szerokim zakreślą. Odniesiona do poziomu przedsiębiorstwa oznacza mikropolitykę rachunkowości - politykę rachunkowości przedsiębiorstwa, za którą odpowiada jego kierownictwo. W skali makroekonomicznej polityka rachunkowości obejmuje krajową i międzynarodową politykę rachunkowości, za której kształt są odpowiedzialne różnego rodzaju organizacje normotwórcze - krajowe, ponadnarodowe (por. rys. 5).

Rysunek 5. Rodzaje polityki rachunkowości

Źródto: opracowanie własne.

www.moritHUfcpl

i. definicja i zakres polityki rachunkowości

1765

■

■■

C. Polityka rachunkowości a polityka bilansowa

W literaturze przedmiotu spotyka się obok pojęcia „polityka rachunkowości” pojęcie „polityka bilansowa”. W kręgu ekspertów z dziedziny rachunkowości trwa obecnie spór dotyczący zasadności stawiania między tymi dwoma pojęciami znaku równości, a co za tym idzie stosowania ich zamiennie.

Kazimierz Sawicki podkreśla, że określenie polityka rachunkowości jest używane w literaturze anglojęzycznej, natomiast polityka bilansowa w niemieckojęzycznej. Według tego autora polityka bilansowa oznacza „ogól zgodnych z prawem decyzji podmiotu gospodarczego, służących takiemu ukształtowaniu wykazywanych w sprawozdaniu finansowym: wyniku, majątku, kapitałów własnych, zobowiązań i innych pozycji, aby w sposób optymalny realizować założenia gospodarcze. Polityka bilansowa obejmuje wszystkie przedsięwzięcia podejmowane w ciągu roku obrotowego i podczas sporządzania rocznego sprawozdania finansowego, których celem jest wpływ na ocenę adresata bilansu i skłonienie go do zachowań pożądanych przez przedsiębiorstwo" [zob. K. Sawicki, Wybrane zagadnienia polityki bilansowej, „Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej SKwF’, Ł 49, Warszawa 1998, s. 69—70],. Polityka ta zgodnie z przyjętą nazwą jest nakierowana na bilans, jednakże odnosi się nie tylko do tej części sprawozdania finansowego, lecz również do rachunku zysków i strat, informacji dodatkowej, a w przypadku niektórych podmiotów gospodarczych również do rachunku przepływów pieniężnych.

Prowadząc politykę bilansową, należy przestrzegać zasady legalności i postępować zgodnie z zasadami prawidłowej rachunkowości i w ramach obowiązujących przepisów. „Polityka bilansowa przestaje istnieć tam, gdzie są przekraczane granice legalności i zaczyna się kłamstwo i fałszerstwo bilansowe [por. Wprowadzenie ' do rachunkowości spółek Bilansowanie majątku i kapitałów, red. J. Weber i M. Kufel, Bielsko-Biała 1993, s. 187]. Przepisy w zakresie rachunkowości nie regulują wszystkich przypadków występujących w praktyce, pozostawiając przedsiębiorstwom możliwość wyboru określonych rozwiązań w realizacji własnych celów. Zakres tej swobody, poza którą wyjście jest naruszeniem prawa, określa polityka bilansowa (por. rys. 6).

Rysunek 6. Ramy polityki rachunkowości

Polityka ekonomiczna

i

Polityka rachunkowości

Polityka bilansowa

SZTUKA NIE TYLKO TEGO CO MOŻLIWE, ALE TAKŻE SZTUKA TEGO, CO PRAWEM DOZWOLONE

NIE JEST POLITYKĄ RACHUNKOWOŚCI

„zamazywante

obrazu

.fałszowanie’

obrazu

niejasna prezentacja

podawanie nieprawdziwych danych

Źródło: opracowanie własne impodsfawięK Sawicki Polityka rachunkowości i polityka bilansowa tearin i praktyka, (w) Pryttfmnmp, problemy rachunkowości jako dyscypliny naukowej i działalności praktycznej, red. L Cebo, Katowice 2002, $. 172.

1071

www.meritum.pl