DSC01285

1817-1818 POUTYKA RACHUNKOWOŚCI JAKO NARZĘDZIE KSZTAtTOWAIflJ

1817-1818 POUTYKA RACHUNKOWOŚCI JAKO NARZĘDZIE KSZTAtTOWAIflJ

1817

1818

1088

Rysunek 16. Skutek podatkowy zmiany polityki rachunkowości

Korekty na dzień otwarcia okresu zmiany polityki rachunkowości

i    i

Źrddfo: opracowanie własne.

formą. FormaJnie jednostka na dzień rozpoczynający rok zmiany polityki rachunkowości posiada określony wartościowo kapitał własny. Dokonanie zmian jego wartości to przyznanie, że wartość aktywów netto ustalona do tego dnia (zgodnie z prawem obowiązującym na ten dzień) nie reprezentuje ekonomicznego obrazu sytuacji finansowej jednostki. Powstaje zatem pytanie, czy pozostawić stan aktywów i zobowiązali bez korekty ich wartości, czy też ten stan skorygować zgodnie z treścią ekonomiczną już na pierwszy dzieli okresu, w którym obowiązują nowe zasady pomiaru sytuacji finansowej i rentowności.

Tylko wariant I pozwala na ustalenie wyniku finansowego za rok dokonania zmiany polityki rachunkowości zgodnie z przyjętą w tym roku polityką rachunkowości. Ustalany w księgach rachunkowych tego roku i wykazany w sprawozdaniu finansowym wynik finansowy będzie stanowić punkt odniesienia, zarówno dla sprawozdań finansowych za poprzedni rok, jak i za rok następny.

Wariant 11 prowadzi do rozliczenia skutków zmian polityki rachunkowości w całości w wyniku finansowym roku ich dokonania. Jednostka nie dokonuje korekt na pierwszy dzień tego roku, ale stosując nowe zasady wyceny aktywów i pasywów na dzień kończący ten rok doprowadzi ich wartość na ten dzień do wartości ustalonej zgodnie ze zmienioną polityką rachunkowości.

Wariant 01 n-man* ujęcie korekty na pierwszy dzień dokonania zmiany polityki rachunkowości, aie bez fłnttfcii kapitałowego. Jednostka wprowadza korekty, które nie mają wpływu na kapitał wtasny (zysktóratą

www.oieritumą)!

lat ubiegłych), a jedynie powodują powstanie pozycji bilansowych w postaci rozliczeń międzyokresowych (w aktywach lub pasywach). Rozliczenie tych pozycji ma miejsce albo na dzień kończący rok dokonania zmian w korespondencji z wynikiem finansowym tego roku (wariant lll/l), albo ma miejsce w przyszłych okresach (wariant HI/2).

Wariant Hl/2 budzi najwięcej kontrowersji, ponieważ powoduje rozłożenie skutków zmiany zasad prawa bilansowego w przyszłych okresach, zniekształcając w ten sposób przez kilka okresów bieżący wynik finansowy. Nietrudno w tym wariancie uzasadnić przyjęte rozwiązanie, polegające na rozliczeniu w czasie skutków korekt, zasadą współmiemości, tyle tylko, że należy podać argumenty świadczące o tym, że powstałe RMC lub RMP spełniają warunki definicji odpowiednio aktywów lub zobowiązań.

Skutek dla wyniku finansowego roku dokonania zmiany polityki rachunkowości w przypadku wariantu II i lll/l jest taki sam, ale drugi przypadek oznacza ustalenie „właściwych" wartości aktywów i pasywów już na pierwszy dzień tego roku. Jednostka może wykorzystać taką informację przy sporządzaniu sprawozdania za rok dokonania zmiany polityki rachunkowości, ujmując w jego wyniku finansowym odrębnie kwoty wynikające z rozliczeń międzyokresowych i pokazując w ten sposób wpływ zmiany polityki rachunkowości na wynik finansowy roku dokonania zmiany polityki rachunkowości.

W wariantach II i III z punktu widzenia prawa bilansowego wynik finansowy roku dokonania zmiany polityki rachunkowości nie jest ustalony w sposób prawidłowy, gdyż obejmuje skutki zdarzeń nie tytko tego okresu, ale także lat poprzednich. Ponadto wynik ten nie jest porównywalny nie tylko z wynikiem finansowym roku poprzedniego (co jest oczywiste), ale również z wynikiem roku następującego po roku dokonania zmiany polityki rachunkowości.

phzyklad Jednostka do 20X2 r. nie ujmowała rezerw na odprawy emerytalne. Oszacowano wartość rezerw na poszczególne dni bilansowe w następujący sposób:

-    wartość rezerw na 1 stycznia 20X1 r. - 2000 PLN;

-    wartość rezerw na 1 stycznia 20X2 r. - 3000 PLN:

-    wartość rezerw na 31 grudnia 20X2 r. - 4000 PLN;

-    wartość rezerw na 31 grudnia 20X3 r. - 5000 PLN.

Pokażemy omawiane wcześniej warianty rozwiązań i ich skutki finansowe.

Wariant I - ujęcie kapitałowe

Jeżeli dokonano korekty księgowej na 1 stycznia 20X2 r., skutki będą następujące (dla uproszczenia pominięto podatek dochodowy odroczony):

I BO 20X1 1 i-^1 Rok 20X1		| BZ 20X1 *B0 20X2|	Rok 20X2		] 8Z20X2 | 1	Rok 20X3		| BZ 20X3 | -4
Rezerwa		BZ 2001 BO 2002			1 Rezerwa			Rezerwa
na odprawy		Rezerwa Rezerwa			na odprawy			na odprawy
emerytalne ,	r	na odprawy na odprawy			emerytalne	\	t	emerytalne
= 0		emerytalne emerytalne			-4000			- 5000
Koszty z tytułu - 0 - 3000			Koszty z tytułu			Koszty z tytułu
rezerwy		Zysk/strata	rezerwy			rezerwy
	0	lat ubiegłych		- 1000		-1000
(w księgach)		-3000

Wyniki finansowe 20X2 r. i 20X3 r. są porównywalne. Aby uzyskać porównywalność wyniku w latach 20X1/20X2 należy przekształcić statystycznie wynik finansowy 20X1 r., uwzględniając w nim koszty z tytułu rezerw w wysokości 1000 PLN.

Na 1 stycznia 20X2 r. pojawia się korekta zysku/strat lat ubiegłych - minus 3000 PLN oraz rezerwy na odprawy +3000 PLN.

IOW

www.meritum.pl