177
Upiorzyce - wcielenia złych mocy
wampirycznej persony odnajdziemy także u syren żądnych krwi mężczyzn. Pierwowzorem wampirzycy może być indyjska bogini Kali, gdyż: „jej ciało przybiera ponury, mroczny kolor lub szkarłat krwi, zdobi ją girland ze ściętych głów ludzkich, święty sznur oraz ozdoby z węży i wyschniętych kości. Jej sterczące do góry rdzawe włosy tworzą wielką ognistą koronę, a z ust wychodzą ostre kły. Pije świeżą krew z czarki utworzonej z czaszki ludzkiej, a z kącików ust sączy się posoka”8. Również towarzyszące jej Dakinie piły krew. Natomiast w mitologii dardyjskiej Gor (Kho) to kobiecy demon żywiący się ludzką krwią, potrafiący wywołać nagłą śmierć9. Z kolei Menady towarzyszki Dionizosa, przedstawiane jako młode kobiety, ozdobione wieńcami z bluszczu, przepasane wężami, dzikimi procesjami ciągnęły przez góry, lasy i rozszarpywały nie tylko zwierzęta, ale też ludzi, piły krew i pożerały mięso swych ofiar10. Wschodniosłowiańskie zaś rusałki najpierw napadały na młodzieńców, potem łaskotały ich do śmierci, aby wreszcie zakosztować ich krwi1 2.
W podstawowym znaczeniu słowo wampir oznacza człowieka, którego trup zostaje ożywiony jakąś mocą, i wstając z grobu, szkodzi żywym, wysysając ich krew i przez to często doprowadzając do ich śmierci. Istotną właściwością wampira jest przede wszystkim pożądanie krwi12. Opinie na temat natury wampirów oscylowały wokół dwóch koncepcji: wedle pierwszej miał być on demonem wstępującym w ciało zmarłego, druga natomiast głosiła, że wampir to dusza samego zmarłego przebywająca w zwłokach. Uważano zatem, iż ich
* M. Jakimowicz-Shah, A. Jakimowicz, Mitologia indyjska, Warszawa 1982, s. 291.
5 Por. A.M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich..., s. 157.
10 Por. A.M. Kempiński, Encyklopedia mitologii ludów..., s. 284.
Por. Bogowie, demony, herosi..., s. 334.
a Zob. wiecej na ten temat w książce Anny Gemry. A. Gemra, ,*4ni żywy, ani martwy": wampir, [w:] eadem, Od gotycyzmu do horroru..., s. 66-80. Zob. też M. Janion, Krew i ciało, [w:] eadem, Wampir biografia symboliczna..., s. 37-51.