DSC08754 (2)

Upiorzyce - wcielenia złych mocy

Z kręgiem demonologii negatywnej łączą się upiorzyce. Owe figury demonicznej kobiecości nie od dziś budzą grozę. Są to zmarłe kobiety, które ożywione doprowadzają ludzi do śmierci¹. Te demoniczne feminy znajdują się w sytuacji zatrzymania; ani tu, ani tam, są więc zawieszone między społeczeństwem umarłych i żywych. Nie wszystkie jednak kobiety mogą stać się upiorzycami, jedynie te, które umarły w stanie marginesu lub też których śmierć nie została poprzedzona i potwierdzona odpowiednim rytuałem, które zatem umarły i nie umarły, pozostając eo ipso istotami nigdzie nie-przynależnymi, niemieszczącymi się ani w tym, ani w tamtym święcie². Ryszard Wincenty Berwiński utrzymywał, że kolebką zabobonu

0    trupach w grobie ożywających jest zapewne Grecja albo południowa Słowiańszczyzna pod panowaniem tureckim. Sądził, iż „wiara w upiory została wywołana i utworzona u Greków i Słowian w jednym

1

   Por. R. Dźwigoł, Polskie ludowe słownictwo mitologicznes. 64. Zob. też hasło: upiór, [w:] A. i B. Podgórscy, Wielka księga demonów..., s. 481-486; hasło: upiór, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachorza, A. Kowalczykowej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1984, s. 987-988.

2

   Por. L. Stomma, Antropologia kultury wsi polskiej XIX w: oraz wybrane eseje, Warszawa 1986, s. 158-159.