FB IMG820932462874632

relację z jej usuwaniem /. krążenia i opornością tkankową na insulinę.

Tkanka tłuszczowa wewnątrz brzuszna uznawana jest za czynnik biorący istotny udział w powsiawa niu metabolicznych chorób cywilizacyjnych.

Metaboliczne choroby cywilizacyjne - do których należą otyłość, cu krzyca typu II, hipertrójglicerydemia. nadciśnienie samoistne, posiadają wspólną cechę patogenną, jaką jest zaburzenie metabolizmu insuliny (hiper-insulinemia i odporność tkankowa na insulinę). Ich występowanie skojarzone jest z rozwojem cywilizacji.

Nadwaga związana jest najczęściej ze zwiększoną podażą tłuszczu pokarmowego, który ulega zmagazynowaniu znacznie łatwiej niż węglowodany. W populacjach, w których tłuszcz dostarcza 15-20% energii, średni wskaźnik BMI wynosi 21-23 kg/m². BMI o wartości 25—26 kg/m² związany jest z żywieniem, w którym tłuszcz stanowi 35^40% energii.

Nie bez znaczenia w rozwoju otyłości jest podaż „wolnych cukrów”. Przyjęto limit spożycia węglowodanów uzyskanych z rafinacji sacharozy na poziomie 6-10% energii, tj. 15-20 kg/ osobę/rok (40-55 g dziennie).

Szczególnie istotny w profilaktyce otyłości jest sposób żywienia dzieci we wczesnym okresie życia, zwłaszcza między 12 a 18 miesiącem. W tym czasie wzrasta liczba adipocytów, które natychmiast po utworzeniu wypełniają się trój-glicerydami. Liczba komórek tłuszczowych nie ulega zmniejszeniu w późniejszym okresie życia pozostając w gotowości metabolicznej. Z tego względu prawidłowa podaż energii w żywieniu dzieci ma istotne i długotrwałe skutki dla

że przyrost masy związany jest zawsze z nagromadzeniem nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej. BM1 stał się międzynarodowym punktem odniesienia w rozpoznaniu i ocenie otyłości.

W krajach rozwiniętych jako prawidłowe — wg WHO — przyjmuje się wartości BM1 = 20-r25 kg/m². Wartość średnia dla całej populacji winna wynosić 22 kg/m². Dla krajów rozwijających się proponowana dolna granica wynosi 18,5 kg/m² (na podstawie rozkładu masy ciała populacji dorosłych). Wartość średnia dla całej populacji powinna wynosić 20 kg/m². Stąd dla populacji dorosłych wszystkich krajów wartości średnie proponuje się w zakresie 20-22 kg/m².

Wartości BM1 wyższe niż zalecane zostały zakwalifikowane jako nadwaga:

—    1° otyłości = 25-30 kg/m² BMI,

—    2° otyłości = 30—40 kg/m² BMI,

—    3° otyłości >40 kg/m² BMI.

Wartość wskaźnika BMI związana jest z całkowitą ilością tłuszczu, jego rozłożenie (rodzaj otyłości) natomiast określić można stosując wskaźnik WHR (ang. waist hip ratió).

WHR=_^obwódtalil_

obwod okolicy krętarzowej

WHR dla kobiet >0,8, dla mężczyzn >1,0 (dla osób otyłych) świadczy o lokalizacji tłuszczu w okolicy brzusznej

—    również w jamie brzusznej (tzw. otyłość trzewna centralna, brzuszna, an-droidalna), niższe wartości (przy BMI wyższym niż zalecany) świadczą o otyłości ginoidalnej (obwodowej, poślad-kowo-udowej).

Wskaźnik BMI jest dodatnio skorelowany z sekrecją insuliny, wskaźnik WHR natomiast wykazuje ujemną ko

207