51287

ROMANTYZM I IDEALIZM NIEMIECKI

Romantyzm polityczny w Niemczech

W Niemczech rewolucja francuska wzbudziła ogromne przerażenie i niesmak

-    tendencje reakcyjne - kontrrewolucyjne

-    chęć ogromnych zmian, była synonimem postępu - zrozumiała jest więc reakcja europejskich konserwatystów

•    legitymizm był główną odpowiedzią niemieckich reakcjonistów na rewolucyjną rzeczywistość

-    legitymizm był realizowany metodami policyjnymi

-    wprowadzono ogólną cenzurę (właściwie to ją bardziej uwidoczniono)

-    romantyzm polityczny żerował na zacofaniu ekonomicznym i politycznym w Niemczech

-    wykorzystywał konserwatywne nastawienie niemieckiego społeczeństwa

-    kultywowano nacjonalizm - a stąd prosta droga do kultu tradycji feudalnych, absolutyzmu, przywilejów stanowych,

katolicyzmu narodowego, średniowiecznego uniwersalizmu

Najwybitniejszymi przedstawicielami romantyzmu politycznego byli: bracia Schlegelowie, Novalis, Górres,

Armin oraz najbardziej popularny - Adam Muller

-    kultywowali oni germańskiej przeszłości oraz chrześcijaństwu

•    im bardziej konserwatywny jest naród, im bardziej trzyma się starych instytucji i obyczajów, tym bardziej jest narodowy

-    jedynie państwo stanowe jest prawdziwie narodowe (pochwała stanowej struktury społecznej)

-    pochwalano suwerenność każdego państwa, czyli niczym nieskrępowaną możliwość tworzenia prawa i obyczajów

-    w ideologicznym sprzeciwie wobec rewolucji powoływano się na religię katolicką

-    rola państwa była pierwszorzędna (kolejne zaprzeczenie oświeceniowej myśli), stawało ono ponad społeczeństwo, wchłaniało całe

życie społeczne i narodowe

-    autorytaryzm państwa, przejawiający się m.in. w uniformizmie i przedkładaniu własnego interesu nad interes jednostki

-    o pierwszoplanowej roli państwa dobitnie wypowiadał się A. Muller (był to zagorzały przeciwnik liberalizmu politycznigospodarczego,

a także wszelkiego postępu

-    w swoich poglądach umiejętnie łączył odrodzenie chrystianizmu z motywami antysemickimi

-    patriotyczne, ale głęboko nacjonalistyczne treści romantyzmu niemieckiego wsparte były ideami solidaryzmu w organicznie

zbudowanym społeczeństwie

-    miłość do ludu, folklor, kult walki z Napoleonem, gloryfikacja irracjonalizmu ludowego, wyraźnie pokazywano kontrast

między ludem złym - rewolucyjnym, a dobrym - lojalnym wobec władzy

-    aprobata absolutnej władzy monarszej

Niemiecki idealizm

•    przeciw oświeceniu: niemieccy filozofowie pragnęli zerwać z tradycjami niemieckiej filozofii okresu oświecenia i zastąpienia jej

wielkimi systemami idealizmu

-    subiektywizm, etyczny idealizm, irracjonalizm przeplatający się z racjonalistycznym i dialektycznym idealizmem

-    przedstawiciele tego nurtu snuli refleksje dotyczące bezpośrednio sporów państwa, społeczeństwa i polityki Johan Gottlieb Fichte

-    rewolucja francuskiej - widział w niej zwycięstwo wolności nad konserwatyzmem i feudalizmem

-    rewolucja była logiczną konsekwencją błędów przeszłości

-    postulował, aby niemieccy książęta zwrócili uwagę na problemy społeczne i rozwiązali je na drodze pokojowej

-    „zwróćcie nam wolność, bo w przeciwnym razie nastąpi katastrofa"

-    wolność - przezwyciężenie zmysłowości (romantyczny irracjonalizm)

-    postulował odnowę moralną, to dzięki niej można podnieść Niemcy z upadku

-    preferował reformatorskie, a nie rewolucyjne zmiany starego państwa (żądał zniesienia absolutyzmu, podziału terytorialnego Niemiec, domagał się realizacji mieszczańskiej koncepcji organizacji państwowej)