1841899723

1841899723



139


RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY

ŹRÓDŁA


Czesław Wy cech:    SPOŁECZNA

GOSPODARKA ROLNA W POLSKIEJ MYŚLI POLITYCZNEJ. Warszawa 1963. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. Str. 420.

Książka składa się z dwu części: bardzo obszernego wstępu historycznego i ..materiałów źródłowych*’, tj. tekstów publicystycznych oświetlających zagadnienie wyznaczone w tytule książki. Książka daje zatem nie tylko historiograficzną syntetyczną ocenę narodowej koncepcji przebudowy wsi z systemu feudalno-pańszczyźnianego na ustrój socjalistyczny. ale równocześnie zawiera ona rozległy wachlarz twórczości publicystycznej i dokumentów, których treść, mimo różnic formalnych, służyła temu samemu celowi.

Mamy tu więc ponad 60 tekstów: artykułów prasowych, broszur publicystycznych, druków propagandowo-agita-cyjnych, deklaracji programowych, odezw i aktów organizacyjnych, fragmentów pism myślicieli społecznych i uchwał partyjnych aż do uchwały komitetu Centralnego PZPR i Nacz. komitetu ZSL z r. 1959 w sprawie podstawowych i aktualnych zadań rolnictwa w latach 1959—1965. Dlatego należy tu poświęcić nieco uwagi ostatniej książce Wycecha, który sam jest i wybitnym działaczem politycznym i społecznym, a zatem współtwórcą szeregu enuncjacji programowych, a równocześnie sumiennym i płodnym historykiem ruchu ludowego.

W omawianej książce autor występuje i jako komentator historyczny i jako wydawca źródeł; odsłania rozległy horyzont polskiej myśli społecznej i politycznej dotyczącej tysiącletniej drogi stosunków agrarnych wsi i życia chłopskiego oraz dążeń do przekształcenia tych stosunków czy to drogą rewolucji społecznej czy reform ewolucyjnych. Zadanie niełatwe. O problematyce tej tyle pisano zarówno w literaturze naukowej, jak i popularyzacyjnej, tyle ścierało się z sobą znakomitych piór reformatorów i polemistów, że tylko rzetelna i głęboka wiedza historyczna pozwoliła autorowi dać zwięzły, syntetyczny i trafny rys zagadnienia oraz w morzu źródeł dokonać takiej selekcji, by wybrane teksty najlepiej odzwierciedlały .,społeczną gospodarkę rolną”. Pod tym kątem widzenia jest to praca pionierska i odda niewątpliwie duże usługi obecnym pracownikom prasy, redaktorom i publicystom szukającym często metryki historycznej dla dzisiejszej rzeczywistości politycznej i genezy „demokracji ludowej” w Polsce. Oczywiście — poza światem dziennikarskim — książka posłuży również nauczycielstwu, działaczom społecznym i partyjnym, organizatorom świetlic, bibliotek wiejskich, domów kul-tury i kręgom czytelników zainteresowanych tą problematyką.

Jeśli wspominamy tu o adresatach wydawnictwa — to nie możemy pominąć milczeniem pewnych niedociągnięć redakcyjnych tej publikacji. Brak jest potrzebnego dla przeciętnego czytelnika książki — poza bardzo wąską sferą znawców problematyki — szerszego aparatu przypisowego, szczególnie treści historycznej i terminologicznej oraz biograficznej, brak jest usłużniejszej informacji bibliograficznej, która niewątpliwie podniosłaby wartość książki. Odczuwa się także brak indeksu, nie tyle indeksu nazwisk, co rzeczowego, obejmującego w zestawie haseł rozliczne pojęcia, nazwy organizacyjne i fakty historyczne, wymienione nie tylko we wstępie odautorskim, ale i tekstach źródłowych. Te luki i niedociągnięcia należałoby naprawić w ewent. drugim wydaniu: jeśli by do niego doszło należałoby teksty źródłowe przedrukować z pierwodruków, a nie najnowszych, przeważnie popularnych edycji, które zawierają fragmenty źródeł dobrane pod wąskim kątem widzenia.

Swój komentarz historyczny podzielił autor na cztery rozdziały. Jest w nich kolejno mowa najpierw o sytuacji wsi i reformach włościańskich w dobie ..likwidacji feudalizmu”, tj. do zniesienia pańszczyzny w trzech zaborach, następnie o programach przemiany ustroju agrarnego w Polsce w ujęciu pisarzy i ugrupowań Wielkiej Emigracji i w kraju; w trzecim rozdziale mówi autor o głównych kierunkach reform w okresie kapitalizmu w Polsce, by wreszcie w rozdziale IV przejść do społecznej gospodarki rolnej w Polsce Ludowej. Ta część książki przede wszystkim zasługiwałaby na informację bibliograficzną. tym bardziej, że pisowni szeregu nazwisk w korekcie nie potraktowano z należną uwagą (i tak: H. Schmitt pisany jest Szmitt, historyk ros. I. S. Miller — jako: Muller, Rożalowski — błędnie Rozałowski, Szczęsnowicz — błędnie Szczesnowicz itp.).

Część druga książki — interesująca nas z uwagi na treść i charakter publicystyki — jest prawie trzykrotnie obszerniejsza od wstępu. Ale i te rozmiary



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
139 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY Z PROBLEMÓW KOMUNIKOWANIA ności wobec partii politycznych (w Danii do
163 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY cze i ilustracje. Poza tym mamy źródła i przypisy <s. 373—383) oraz
130 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY w usystematyzowaniu zagadnień, metodzie konstruowania pracy, procedurz
131 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY PROPAGANDA SOCJOLOGICZNA są przekonani co do słuszności zabiegów o
132 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY DZIENNIKARSTWO SPORTOWE dzenia jest to niewątpliwie najbardziej
133 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY nikarstwa sportowego od jego początków. Tuszyński przewertowal
134 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY DZIEJE POLSKIEGO RADIA wie, będąc historykiem powinien stawać się
135 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY MEDIA W WYMIANIE KULTURALNEJ diowym olbrzymem (s. 111). Wizyty, odwied
136 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY rialien der Konferenz des Instytut Zachodni Poznań und des Instituts&n
137 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY ASPEKTY SWOBODY GŁOSZENIA OPINII THE PROTECTION OF HUMAŃ RIGHTS IN THE
140 RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY Planowanie rodziny: Rodźcie mniej dzieci (co znaczy: ograniczajcie
RECENZJE, omówienia, noty unistycznych władz, tworzenie negatywnego wizerunku wspólnego przeciwnika,
recenzje, omówienia, noty ZMIERZCH GALAKTYKI GUTENBERGA nracv jest porównanie preferencji słów
recenzje, omówienia, noty xr „mrów Polaków i Rosjan, ukazujących dwoistość’ ich systemów
recenzje, omówienia, noty nazwanej sieciową, zaś przedsiębiorcy uczynili zeń mechanizm nowej
DOKĄD ZMIERZA EWOLUCJA MOWY?RECENZJE, omówienia, noty •a ciągłemu procesowi zatarcia. Autorzy
recenzje, omówienia, noty OCZAMI AMERYKANINA rkla że rozwój języka jest rekapitulowany w ontogenezie
RECENZJE, omówienia, noty ^Pdiów ich sposoby traktowania rzeczywiści i publiczności. Wszystko to w
recenzje, omówienia, noty nie zespołu redakcji. Irena Grosz Zniosła najwięcej, bo aż prawie dwadzieś

więcej podobnych podstron