1841899725

141

RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY

kolportowało sfałszowaną powieść, nie wycofało egzemplarzy z „opracowaniem Bertholda”. a postępowanie hamburskie-go tygodnika nie zostało publicznie zdemaskowane i potępione. (jki)

FILM

WSPÓŁCZESNA KINEMATOGRAFIA POLSKA. Opracowanie zbiorowe — Autorzy tekstów: Władysław Banaszkiewicz, Jerzy G i-życki, Stanisław Grze lec ki, Tadeusz Kołaczkowski, Bolesław Michałek, Lech P i janowski, Jerzy Płażewski. Wydawnictwo „Polonia”, Warszawa 1962. sir. 178.

Książka ta opracowana została głównie dla czytelnika zagranicznego (wydanie w języku angielskim, francuskim i polskim) w charakterze noty informacyjnej

0 sytuacji panującej w filmie polskim zarówno w przeszłości (szkic historyczny). jak i obecnie (szkic organizacyjny). Dane te zostały uzupełnione — i to stanowi chyba najistotniejszą wartość książki — filmografią wybranych reżyserów i aktorów, zestawem tytułów filmowych (z czołówkami) wyprodukowanych w Polsce po wojnie oraz garścią uwag o sytuacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, filmu amatorskiego, prasy

1 wydawnictw filmowych w Polsce.

Książka nosi wyraźnie charakter po-pularyzatorsko-inlormacyjny. Zgodnie z charakterystyką wydawnictwa nie posiada ona zresztą — pomimo znanych i cenionych nazwisk autorów — ..ani encyklopedycznych. ani naukowych ambicji”. stąd jej daleko posunięta ogólnikowość w ujmowaniu poszczególnych zagadnień.

Na specjalną uwagę zasługują dane dotyczące rozwoju Dyskusyjnych Klubów Filmowych w Polsce, których ilość na przestrzeni lat 1955—1961 wzrosła do 170. zrzeszających ponad 40 tysięcy członków. Wskazuje to na istnienie w kraju pokaźnej liczby „zaawansowanych” widzów, przygotowanych do odbioru współczesnej, trudniejszej w swej istocie sztuki filmowej. Należy podkreślić szersze oddziaływanie kinematografii światowej na rzeszę ..klubowiczów”, dla których nabywa się za granicą specjalne filmy, nie wchodzące do normaJ-nego rozpowszechniania.

Przyswojenie sobie przez członków klubów określonej sumy wiedzy o filmie nie stanowi zmarnowanych w sensie społecznym energii i funduszów. Ludzie ci — niezależnie od pogłębiania kultury filmowej w sensie indywidualnym, a w konsekwencji — w przypadku masowości zjawiska — i społecznym, nic stanowią elementu biernego, zadowalającego się wyłącznie „konsumpcją”. W działalności swej wykazują oni żywą inicjatywę, zmierzającą do różnokierun-kowego oddziaływania na społeczeństwo. Tak np. jeden z klubów w Lublinie urządził „kawiarnię filmową”, w której przeprowadził cykl pokazów dyskusyjnych dla publiczności nieklubowej pod nazwą „50 lat komedii filmowej”.

Na omówienie zasługuje również charakterystyka prasy filmowej ukazującej się w Polsce i przytoczenie wysokości nakładów, świadczących o zainteresowaniu społecznym problematyką filmową. Wydawnictwami o charakterze popularnym są dwa tygodniki: Film ukazujący się od jesieni 1946 r., z tym że w 1961 r. nakład wynosił 180 tysięcy egzemplarzy¹) oraz Ekran (tygodniowy magazyn filmowo-telewizyjny) — ukazujący się od 1957 r. i osiągający w 1961 r. nakład w wysokości 150 tysięcy egzemplarzy. Od 1951 r. ukazuje się również poważny periodyk naukowy redagowany przez zespół Zakładu Historii i Teorii Filmu Instytutu Sztuki PAN i wydawany w nakładzie ok. 1500 egzemplarzy pod nazwą Kwartalnika Filmowego.

Ponadto należy zwrócić uwagę na Biuletyn Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych oraz Kamerę — dwa specjalistyczne periodyki zawierające materiał informacyjny o wprowadzanych na nasze ekrany filmach. Miesięcznik Dialog udziela stale miejsca obok dramaturgii teatralnej, której jest głównie poświęcony, również i dramaturgii filmowej. Miesięcznik Kinotcchnik jest czasopismem fachowym dla pracowników technicznych kin. Ze względów kronikarskich odnotowany został nadzwyczaj wartościowy — niestety nie ukazujący się od połowy 1958 r. — dwumiesięcznik Film 7ia święcie, który spełnił swojego czasu (lata 1956—1958) bardzo ważną rolę w kształtowaniu kultury filmowej poprzez przedruk celniejszych artykułów i fragmentów prac filmowych autorów zagranicznych.

Wydawnictwa książkowe — przyczyniające się walnie do podnoszenia kul-

w 1964 r. nakład wynosi 130 tysięcy egzemplarzy.