8748915481

456 Rezenzje i noty recenzyjne

Włodzimierz Piątkowski, Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność. Analiza zjawiska z perspektywy socjologii zdrowia i choroby, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2008, ss. 397, ISBN: 978-83-227-2902-1.

Autor Lecznictwa niemedycznego... jest socjologiem, uczniem pionierki socjologii medycyny w Polsce prof. Magdaleny Sokołowskiej. Główny nurt jego zainteresowań zaczął krystalizować się już pod koniec lat 80. Można powiedzieć, że Włodzimierz Piątkowski zainwestował swój potencjał intelektualny w studia nad medycyną niekonwencjonalną, które stały się jego szczególnym wkładem w rozwój socjologii medycyny w Polsce. Mają one także znaczenie dla innych dyscyplin społecznych i humanistycznych, w tym zwłaszcza dla antropologii medycznej. Najważniejszą książką tego badacza poprzedzającą omawianą pracę są Spotkania z inną medycyną (Piątkowski 1990). Trzeba podkreślić również jego zrozumienie dla znaczenia współpracy przedstawicieli różnych dyscyplin socjologii medycyny, antropologii medycznej, historii medycyny i in. - w badaniach nad zdrowiem i chorobą. Świadczy

0    tym współredagowanie przez Piątkowskiego takich ważnych publikacji, jak Szkice z socjologii medycyny (Libiszowska-Żółtkowska, Ogryzko-Wiewiórkowska, Piątkowski, red., 1998) i Socjologia i antropologia medycyny w działaniu (Piątkowski, Płonka-Syroka, red., 2008).

Prezentowaną książkę należy traktować jako twórcze rozwinięcie i zarazem zwieńczenie wcześniejszej działalności badawczej Włodzimierza Piątkowskiego. Praca ma czytelną strukturę, składa się z trzech głównych części podzielonych na rozdziały i podrozdziały. Na cel książki wskazują już podtytuły autor interesuje się „lecznictwem niemedycznym” nie tylko jako zjawiskiem współczesnym, ale i mocno zakorzenionym w tradycji, a jego analizę prowadzi z perspektywy socjologii zdrowia

1    choroby. Pierwsza część przedstawia „lecznictwo niemedyczne” jako przedmiot studiów socjologicznych; zawarte są tu rozważania terminologiczne i taksonomiczne oraz opis stanu badań socjomcdycznych nad tą problematyką, a porównawczo

także antropologii medycznej, historii medycyny i medycyny klinicznej. Część druga poświęcona jest polskiemu lecznictwu ludowemu i samolecznictwu, przy czym autor stara się pokazać, w jaki sposób w tych obszarach „lecznictwa nicmc-dycznego" przejawia się ciągłość tradycji i jaki jest mechanizm zmian. W trzeciej części natomiast Piątkowski zajmuje się „terapiami współczesnych uzdrowicieli”, omawiając uwarunkowania popularności tych metod leczenia w społeczeństwie pluralistycznym, wskazując na adekwatność poszczególnych teorii i metod socjologicznych do badania „lecznictwa niemedycznego”, na koniec wreszcie prezentując „fenomen Kaszpirowskiego” na tle przemian społecznych okresu transformacji systemowej.

Autor odwołuje się do bogatej literatury socjologicznej, polskiej i zagranicznej, w szczególności do dzieł socjologów medycyny. Sięga również w dużym zakresie do opracowań źródłowych przedstawicieli innych dyscyplin społecznych i humanistycznych, zwłaszcza etnologii i historii medycyny, jednak w niewielkim tylko stopniu uwzględnia antropologię medyczną. W bibliografii znajdujemy też prace publikowane w czasopismach medycznych.