223428301

Rozmieszczenie upraw kontraktowych w woj. szczecińskim    65

Prócz tego nie ujęto w zestawieniu około 1150 ha ziemniaków przemysłowych, pochodzących z PGR i przeznaczonych dla własnych gorzelni, gdyż plantacje te nie są kontraktowane. Należy zaznaczyć, że niektóre kierunki produkcji kontraktowanych ziemniaków wykazują poważną dynamikę rozwojową, jak np. sadzeniaki, których powierzchnia na rok 1960 wynosi ponad 3500 ha (wzrost 195% w stosunku do roku 1959).

Niemniej jednak przy średnich plonach 120 q/ha łączny zbiór z upraw kontraktowych bynajmniej nie pokrywa potrzeb województwa, zwłaszcza w zakresie ziemniaka przemysłowego. Zdolność przerobowa przemysłu krochmalniczego i gorzelniczego odpowiada 200 000 ton surowca, nie licząc zapotrzebowania krochmalni w Witnicy (z woj. zielonogórskiego), kontraktującej ziemniaki na terenie woj. szczecińskiego⁵. Przy częściowym jedynie wykorzystaniu mocy produkcyjnej przemysł ziemniaczany województwa sprowadza ponad 60 000 ton surowca z Polski Centralnej, a mianowicie z woj. warszawskiego, olsztyńskiego, lubelskiego i innych. Również kontraktacja ziemniaków jadalnych nie odpowiada zapotrzebowaniu na ten cel; jest to jednak sprawa drugorzędna wobec deficytu ziemniaków przeznaczonych na inne cele (pastewne i przemysłowe), który wynika z niedostatecznego udziału tej uprawy w ogólnej strukturze powierzchni obsianej ⁶. W tym stanie rzeczy kontraktacja powinna pobudzać rolników do rozszerzenia uprawy ziemniaków, która znajduje szczególnie dogodne warunki w glebach i klimacie Pomorza Zachodniego.

Na załączonych mapach 5 i 6 uwidoczniono rozmieszczenie kontraktowanych plantacji ziemniaków przemysłowych. Zwraca się przy tym uwagę na rozproszony charakter tej akcji, która powoduje dalekie transporty i wynikające stąd koszty.

Rejon powiatów Nowogard i Łobez powinien stanowić wielką bazę surowcową dla przemysłu krochmalniczego, czego nie można zaobserwować na załączonej mapie.

Z drugiej strony powiaty Kamień i Gryfice powinny być zastrzeżone dla uprawy sadzeniaków oraz młodych ziemniaków konsumpcyjnych dla potrzeb wczasowiczów. Ziemniaki przemysłowe nie powinny być kontraktowane w tych okręgach, z wyjątkiem surowca dla istniejącego przemysłu gorzelniczego.

Jeśli chodzi o powierzchnię kontraktowanych ziemniaków, to wynosi ona zaledwie 10% ogólnej ich ilości (1,5% w strukturze całej powierzchni obsianej). Wydaje się, że ilość ta jest stanowczo niewystarczająca i mogłaby być znacznie zwiększona. Swego rodzaju ciekawostką jest ujemna zależność powierzchni uprawy ziemniaka od procentu gruntów PGR w poszczególnych gromadach ⁷, która wyraża się wskaźnikiem — 0,84.

4. Nasiona. Łączna powierzchnia plantacji nasiennych (nie li-

⁵    J. Wolszczan, S. O k o 1 o ■ K u 1 a k, passim.

⁶    Ogólna powierzchnia uprawy ziemniaków w woj. szczecińskim wynosi około 14,8 % w PGR około 10%, łącznie z ziemią deputatową.

⁷    J. Wolszczan, S. Około-Kułak, passim.

Przegląd Geograficzny — 5