4442198664

411

NAD NIEBIESKĄ WODĄ

Tego dnia, późną nocą, gdy wychowawca nazywany przez Zakład „Bu-rakiem“, obchodził łóżka dzieci, posłyszał, że Stenio płacze.

—    Co ci to Stefku? — mówił. — Czego płaczesz? Byłeś przecież u mamy, miałeś ładne imieniny...

—    Nieprawda — szlochał Stenio — wszystko to nieprawda! Matka była pijana i od progu krzyczała: — czegoś tu przyszedł cholero? — Wynoś się, znajdo, bo cię przetrącę! Albo zdejmij kapotę, włóż łachy i na żebry. No, jazda!

Stenio łkał w ramionach pana Buraka, który po chwili przyniósł kropli i, nalewając je na łyżeczkę, zapytał cicho:

—    A czapka? Ukradłeś?

—    Ukradłem — przyznał się ze wstydem. — Ściągnąłem z głowy jednemu chłopakowi.

Pan Burak odchodząc, pocałował Stenia w czoło i powiedział:

—    Nikomu o tym nie powiem i ty też nie mów. Ale czapkę trzeba oddać. Nieszczęsna czapka zdradziła tajemnicę, gdyż poszkodowany chłopiec odnalazł nazajutrz Stenia w Bursie.

—    Ty znajdo! — krzyczał na niego, — ty złodzieju! Podrzutku!

Odtąd za Steniem szło wyzwisko „znajda", najboleśniejsza dla niego

obelga i najdotkliwszy wstyd.

Nie pomagały, ani upomnienia wychowawcy, ani porachunki z chłopcami na pieści.

Któregoś dnia Stenio pokrwawiony, zbity przez chłopaków, wyszedł niespostrzeżenie z Bursy i więcej już nie wrócił.

Całą noc przesiedział za miastem, pod drzewem w polu, płakał nie rozumiejąc, dlaczego boli go słowo „znajda".

Mniej bolesne były słowa: „złodziej", lub „kłamca".

Szedł długo przed siebie, niesiony żalem i rozpaczą, byle być dalej od przeklętego miasta. Po drodze kradł, lub żebrał, był zamykany przez policję, ale zawsze udawało mu się zbiec. Po roku włóczęgi doszedł do Warszawy, o której wiedział, że jest stolicą kraju.

Herbeński, ukryty pod paltem, skulił się w sobie, jakby bał się tego nowego węzła swoich dziejów. Słyszał już przed chwilą, jak Gaycewicz wszedł do przedziału i zgasił światło. Zdawało mu się też, że rozmawia z córką.

Pociąg sunął teraz równo, z monotonnym świstem, rytmicznie, lekko się kołysząc.

Swój „romans", jak później mówiła egzaltowana pani Herbeńska, oglądał teraz ze zdumieniem i uczuciem litości dla błąkającego się po ulicach małego włóczęgi-żebraka.

Ale dziewięcioletni wówczas Stefek Walczak był jakby wyzbyty uczuć i rządził się tylko potrzebą snu potrzebą jedzenia, co zawsze umiał