Nr 9
229
gdyż przyjmujemy poziom potencjału zerowego na powierzchni ziemi).
Obliczenia odległości między przewodem odgromowym i czynnym w środku przęsła dokonywa się w sposób następujący: wykreśla się (rys. 5) dla danego potencjału fali
Czas, jaki upływa od chwili powstania fali wędrownej u wierzchołka słupa, do chwili nadejścia fali, odbitej
, .... . . . 2 X rozpiętość przęsła w m
od najbliższych słupów, wynosi:---
300
sek. Napięcie przeskoku izolacji, odpowiadające temu cza-
Rys. 7.
Rys. 5.
pierwotnej krzywe napięcia V - : £ (1 — k) między przewodem czynnym i odgromowym w funkcji odległości między temi przewodami dla różnych wartości h (w naszym pizypadku — trzech). Na krzywe te nakreśla się charakterystyki iskiernika ostrzowego, o opóźnieniu czasowem. od-powiadającem długości przęsła 75, 150, 300, 450, 600 m, a więc równem 1/4, 1, 1%, 2jAsek. Punkt przecięcia cha
rakterystyki z odpowiednią krzywą napięcia wyznacza od-razu odległość i napięcie V między przewodami.
Przykład: długość przęsła 300 m, wysokość linji 15 m. Przyjmując E = 10000 kV, odczytujemy z wykresu odległość s - 6,5 m.
Gdy piorun trafia w słup, potencjał u wierzchołka słupa przyjąć można równy spadkowi napięcia na uziemieniu słupa RI, gdzie 1 — prąd, przepływający przez słup. Gpór uziemienia R nie jest wielkością stałą i zależy od amplitudy fali nadchodzącej; wobec nieustalenia jednak prawa zmienności, można przyjąć jako opór uziemienia wielkość, zmierzoną metodą niskiego napięcia, zwłaszcza, iż według doświadczeń amerykańskich daje ona zupełnie dobre wyniki. Jasną jest rzeczą, iż niska wartość oporu uziemienia słupów ma znaczenie zasadnicze: w pierwszym rzędzie zmniejsza ona naprężenie izolacji linji, ponadto wpływa na ograniczenie strefy zaburzeń i skrócenie czasu trwania ich. Rys. 6 i 7 ilustrują wpływ oporu uziemienia na przebieg zjawisk przepięciowych w linjach niezabezpieczonych i zaopatrzonych w przewód odgromowy.
Rys. 6.
Fale wędrowne na linji niezabezpieczonej. Długość przęsła 305 m. Czas trwania wyładowania — 30 fi sek.
sowi, jest ściśle określone charakterystyką przeskoku (time lag characteristic). Opierając się na tej wartości, ustalić można dopuszczalne maksimum oporu uziemienia z wzoru:
D dopuszczalne naprężenia izolacji K
I . 0
k — spółczynnik sprzężenia.
Przyjmując średnią wartość k — 0,25, oraz I maximum
200000 A, otrzymujemy wzór: R — dopuszczalne na-
150
prężenie izolacji w kV. co daje wartości na R w granicach: 5—15 omów.
Tam, gdzie z tych czy innych względów nie można zainstalować przewodu odgromowego na całej długości linji, korzystną jest ochrona stacyj przez założenie przewodu odgromowego na pewnym odcinku linji dochodzącej. W tym wypadku poza zagadnieniami już poruszanemi wysuwa się
Strefa zaburzeń i napięcie przewodu odgromowego w funkcji oporu uziemienia słupów.
kwestja długości odcinka chroniącego, pozostająca zresztą w ścisłej zależności od poziomów skoordynowanej izolacji linji i urządzeń stacyjnych.
Fale, wkraczające w strefę chronioną, mają amplitudę niższą od napięcia przeskoku izolacji, odpowiadającego dłu-