42. Rola społeczna jako podstawowy element struktury grupy.
Rola społeczna - jest to zespół oczekiwań wobec jednostki związany z posiadaniem określonego statusu społecznego. Jest to zespół praw i obowiązków wynikających z zajmowania pozycji społecznej (np. rola ucznia, rola nauczyciela, rola lekarza, rola matki). Każda rola posiada swoje nakazy, zakazy i wyznacza margines swobody.
We współczesnym świecie każdy odgrywa kilka ról społecznych (np. rolę nauczycielki i matki, rolę ucznia i dziecka). Czasami role te są trudne do pogodzenia ze sobą (np. człowiek będący lekarzem i ojcem, ze względu na czas pracy ma mało czasu dla swoich dzieci). Role społeczne mogą mieć charakter przypisany lub osiągany.
Miernikiem pozycji ucznia w klasie jest jego popularność tj. uznanie i sympatia kolegów. Uczniowie którzy cieszą się dużą popularnością w klasie czują się pewni siebie, są spokojni, wolni od krytyki pod swoim adresem i konfliktów z otoczeniem. Sytuacja taka wpływa bardzo korzystnie na rozwój ich osobowości i stosunek do szkoły. Zgoła odmienna jest sytuacja osób izolowanych zwłaszcza w okresie, kiedy rozluźniają się więzy uczuciowe z domem. Nie znajdując wspólnego języka ani z dorosłymi ani z rówieśnikami młody osobnik staje się zrozpaczony, żywi żal do świata, traci radość życia.
43. Rola nauczyciela — wychowawcy w ujęciu strukturalnym.
Rolą wychowawcy jest stworzenie takiej koncepcji wychowania, która pozwoli uczniowi odnaleźć sens życia, określić światopogląd i wytyczać właściwy kierunek dalszego rozwoju. Przy określaniu celów i zadań wychowawczych nauczyciel powinien uwzględnić potrzeby uczniów i środowiska lokalnego. Przedstawiając na wywiadówkach i zebraniach z rodzicami swoje propozycje prosić o uwagi uczestników zebrania. Wychowawca, który chce nawiązać kontakt z wychowankami, stara się spojrzeć na nich życzliwie i odnaleźć dobro, które jest w każdym człowieku. Poprzez rozmowę można dostrzec, jak dużo możliwości kryje się ~w psychice młodzieży, jak dużo może zdziałać mądry, rozsądny wychowawca aby dopomóc młodemu człowiekowi rozwinąć najlepsze cechy i zdolności. Ważną rolę odgrywa umiejętne stosowanie nagród i kar. Uważam, że jeśli uczeń będzie nagradzany za swoje nawet drobne osiągnięcia, to mobilizująco będzie działała kara w postaci braku nagrody.
Istotą zadań należących do wychowawcy klasy jest, sprawowanie bezpośredniej opieki nad uczniami i kierowanie życiem zespołowym klasy. Zatem nauczyciel prowadzi w powierzonej mu klasie planową pracę, zmierzającą do pełnej realizacji celów wychowawczych szkoły, przede wszystkim przez wytworzenie zwartego zespołu uczniowskiego, świadomie współdziałającego z nauczycielami wychowawcami w pracy nad osiąganiem przez klasę jak najlepszych wyników w nauce i wychowaniu. Nauczyciel jako wychowawca moralny sam musi być człowiekiem mądrym.
Struktura funkcji wychowawcy klasy:
W całości zadań i działań wychowawcy klasy można wyodrębnić dwie kategorie subfunkcji. Pierwsza z nich zawiera działania administracyjne, opiekuńcze i organizatorskie. Stanowią one części składowe tzw. rejestru czynności wychowawcy klasy. W drugiej kategorii zawierają się działania i zadania, nadające pracy wychowawcy klasy walor systemowości: koordynowanie, oraz integrowanie działalności wychowawczej w odniesieniu do pracy szkolnej.
Administrowanie jako funkcja wychowawcy klasy, polega na regulowaniu działalności klasy jako grupy formalnej — w sprawach dotyczących wewnętrznego życia klasy (dziennik lekcyjny, arkusze ocen, składki, świadectwa promocyjne) oraz w stosunkach z otoczeniem (sprawozdania, opinie, korespondencję itp.). ta część działalności wychowawcy pełni rolę pomocniczą i nie może być uważana za sposób realizowania podstawowych zadań wychowawczych. Jakkolwiek administrowanie należy do funkcji pomocniczych, musi ono być traktowane jako nieodzowny element całokształtu działalności wychowawcy klasy.
44. Podstawowe zadania nauczyciela jako wychowawcy klasy.
Wychowawcy mają realizować najważniejsze idee współczesnej edukacji. Przede wszystkim rozumieć świat i zachodzące w nim zmiany, kształtować własną tożsamość i przygotowywać wychowanków do zdobywania coraz lepszych kwalifikacji i rozszerzania horyzontów myślowych.. Pedagog to nie tylko nauczyciel, ale także wychowawca, opiekun, kierownik, organizator procesu dydaktycznego. Z tych różnorodnych funkcji wynikają różne zadania. Podstawowym jest nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także wspieranie uczących się w procesie kształcenia. Współczesny dobry nauczyciel - wychowawca realizuje w pracy trzy najważniejsze funkcje wychowania: kreacyjną (twórczo rozwijającą osobowość dziecka), korekcyjną (naprawiającą zaburzenia rozwoju), oraz profilaktyczną (zapobiegającą patologiom wychowania). W pracy powinna