o charakterze poznawczym i praktycznym a mianowicie ta, że prawdziwe skuteczne wychowanie, a więc takie gdzie dochodzi do uwewnętrznienia przez wychowanka pożądanej normy czy wzoru zachowań czego wyrazem jest fakt, że wychowanej zachowuje się zgodnie z przyswojonym wzorem zachowań, także wtedy gdy nie podlega kontroli społecznej, a każde inne zachowanie jest dla niego samo karzące.

Wychowanie nie będzie skuteczne także i wtedy kiedy w trakcie jego realizacji nie będą respektowane skuteczne także i wtedy, kiedy w trakcie jego realizacji nie będą respektowane i te prawa, które rządzą w nim jako działania.

6. Wychowanie jako działalność społeczna.

Całokształt wiedzy jakie prawa rządzą wychowaniem jako działaniem skutecznym wchodzi w zakres teorii wychowania. Nauczyciel i wychowawca mając na uwadze skuteczność działalności wychowawczej musi liczyć się z koniecznością uwzględniania w analizie zjawisk wychowania obu wyłonionych aspektów.

Efektywność najbardziej naturalnych, a więc mających wyraźnie charakter społeczny interakcji czynności wychowawczych nie jest niezależna od sposobu ich wykonywanią, a więc ich struktury wewnętrznej. Reasumując należy podkreślić „ że wychowanie to zjawisko uwikłane w dynamikę życia i rozwoju społeczeństwa. Natomiast jako społeczna działalność należy do sfery decyzji i czynów dowolnych ograniczony jednak przez obowiązujący system norm mających służyć realizacji społecznie akceptowanych ideałów ~ wzorów osobowych.

Działalność ta ma charakter zorganizowany i w tym zaznacza się jej społeczny charakter.

- Wychowanie jako działalność społeczna stanowi przedmiot badań naukowych w aspekcie jego społecznych uwarunkowań (socjologia), jak również w aspekcie jego prakseologicznych właściwości (teoria i metodyka).

Pierwsza rozpatruje w szerokim kontekście struktury i dynamiki życia społecznego, druga analizuje działalność wiej strukturze wewnętrznej i przebiegu.

socjalizacja a wychowanie:

Socjalizacja - przygotowanie człowieka do życia w społeczeństwie poprzez udział w grupach społecznych i ich kulturze.

Socjalizacja uczy współżycia ze społeczeństwem, uczy pełnienia ról społecznych, norm, uczy panowania nad

emocjami, popędami, wpaja człowiekowi aspiracje, daje mu kwalifikacje, sprawności, umiejętności techniczne. Prowadzi do konformizmu (życia w zgodzie z przyjętymi zasadami, zachowania zgodnego z oczekiwaniami

społecznymi)

Jeżeli w działaniach społecznych dominuje akomodacja i aproksymacja to mamy do czynienia z socjalizacją. Każda socjalizacja jest wychowaniem, ale nie każde wychowanie jest socjalizacją.

7. Osobowość jako przedmiot ipodmiot wychowania.

Osobowość - ogół względnie stałych dyspozycji utrwalonych w ośrodkowym układzie nerwowym człowieka i regulujących jego zachowanie.

Znajomość osobowości człowieka pozwala przewidywać z pewnym prawdopodobieństwem jej zachowania w danej sytuacji. W procesie wychowawczym biorą udział dwa czynniki: wychowawca i wychowanek, którzy stanowią podmiot i przedmiot każdego wychowania. W filozof, podmiot oznacza istotę obdarzoną świadomością i wolą. Przeciwieństwem podmiotu jest przedmiot rozumiany jako zewnętrzna rzecz poznania i działalności właśnie podmiotu (dziecku pozostaje rola wykonawcy, przedmiotu wychowania).

Wychowanie podmiotowe dąży do uświadomienia możliwości wpływu wychowanka na zdarzenia oraz jego samoświadomość konstruowania własnego świata wartości, celów jak i możliwości ich samokontroli. Poprzez swobodę wyboru własnych poczynań wzmacnia się poczucie wolności w sytuacji wyboru i poczucie odpowiedzialności oraz dąży do kształtowania indywidualności i autonomii. Podmiotowość jest aktywnym, celowym i świadomym uczestniczeniem w rzeczywistości. Wychowanie które stawia sobie za cel podmiotowe kształtowanie osobowości wychowanka, zakłada, że proces dojrzewania młodego człowieka - to proces przejmowania przez siebie, to coraz szerszy zasięg wymiany wzajemnych wpływów, to taki proces komunikowania się, który pociąga za sobą coraz szersze włączanie się wychowawcy w aktywność wychowanka, a więc jego projekty, problemy na zasadzie partnera, życzliwego obserwatora, doradcy, a nie dozorcy i kierownik.