17. Związek wartości z celami wychowania.

Między wartościami i celami edukacji szkolnej nie ma autonomii (sprzeczności), Wg Raczyńskiego — wskazuje na istnienie ścisłego związku między wartościami a celami wychowania. Wartości stanowią jakby uniwersalną. oś podczas gdy cele dostrzegane są lub dają się bez większej trudności ujawnić.

Związek wartości i celów edukacji szkolnej wynika z faktu, że działalność szkoły w dłuższym okresie czasu jest zorientowana na wywoływanie pożądanych zmian w uczniach. Chodzi tu o zmiany, które są kategorią rozwoju. Zawarty jest w nich podtekst osiągania przez uczących się wartości, które założono w celach edukacji szkolnej.

Wychodząc z założenia, że każdy człowiek samorealizuje się w określonej kulturze można przyjąć istnienie wartości ponad czasowych. Tworzy je transcendentalna triada (dobro, prawda, piękno). Składające się na nią wartości stanowić mogą źródło celów edukacji szkolnej. Dotyczy to zwłaszcza celów finalnych. W bliższej perspektywie (codziennej) aktywności szkolnej jej wartości i cele przenikają się. Oznacza to, że dla uczniów przenikanie faktów rzeczy, zjawisk i procesów bierze początek z celów edukacji a następnie z wartości. Wartości mogą być dla uczniów dodatnie lub ujemne. Postępując w ten sposób uczniowie zdobywają doświadczenia niezbędne do realizacji celów edukacji szkolnej zgodnej z wartościami. Zdobywanie wiadomości, umiejętności, rozwijanie zainteresowań może rozpoczynaj się od wartości. Chcąc je osiągnąć wytycza się cele edukacji szkolnej i podejmuje adekwatne dla ich realizacji działania.

18.Pojęcie procesu ijego odniesienie do wychowania.

Proces - to zawsze jakiś ciąg zmian zachodzących wg określonego porządku. Zmiany te dotyczą zawsze zachowania się jakiegoś układu lub też stosunków między układami. Każdy proces ma swój stan wyjściowy oraz kierunek oznaczony przez stan końcowy.

Proces wychowania .. jest systemem czynności wychowawców i wychowanków, umożliwiający wychowankom zmienianie się w pożądanym kierunku, a więc kształtowanie i przekształcanie uczuć, przekonań i postaw społecznych, morainych, estetycznych, religijnych, kształtowania woli i charakteru oraz przestronny rozwój osobowości. Proces ma charakter celowy, planowy i jest rozłożony w czasie. Struktura procesu wychowania: obejmuje planowy cel wychowawczy, sytuacje wychowawcze (czyli splot warunków i faktów), całokształt okoliczności, towarzyszących oddziaływaniu wychowawczemu; jak również środowisko, w jakim ten proces przebiega; doświadczenia wynoszone z sytuacji wychowawczych, elementem struktury wychowawczej są elementy i wyniki procesu.

Proces wychowania, podobnie jak inne oddziaływania międzyludzkie, dokonuje się w konkretnych warunkach i okolicznościach, w jakich musi z konieczności przebiegać. Jest realnym składnikiem obiektywnej rzeczywistości. Grupa dbając o swoje przetrwanie, musi przygotować nowych członków do pełnienia ról, musi im przekazać zasób kultury, zdolności i dążeń poprzedników.

Podstawowe (czynniki) składniki procesu wychowawczego. Istotne relacje zachodzą miedzy tymi składnikami. Wg. Znamieckiego są trzy elementy: 1 .stosunek wychowawcy 2.wpływy wychowawcze 3. przebieg procesu. Wychowanie to długotrwały i skomplikowany proces . Na jego przebieg wpływają różne czynniki „ które są wzajemnie różnoraki sposób powiązane. Procesem tym kierują rodzice „ nauczyciele „ wychowawcy. Od ich postawy „ wzajemnych stosunków zależy prawidłowy rozwój procesu wychowawczego. Osobowość dziecka kształtuje również warunki bytowe, środowisko, w którym dziecko rozwija się „ atmosfera domu rodzinnego, a także wrodzone indywidualne cechy dziecka, które maja duży wpływ na postawy rodziców i wychowawców oraz na ich oczekiwania.

19. Sytuacje wychowawcze jako podstawowy element struktury procesu wychowania.

Proces wychowania — sytuacje wychowawcze. Proces to ciąg działań lub zmian, które mają swoją strukturę, właściwości i kierunek.

Elementami procesu wychowania są: ideał, cele, formy, metody i środki.

Formy - proces wychowania zachodzi w sytuacjach społecznych (wychowawczych), mogą one być przypadkowe lub celowo zorganizowane. Organizacja działań (sytuacji) jest ukierunkowana na aktywność wychowanka.

Formy: działalność wytwórcza np. technika, przez zabawę, sztukę, naukę.

Sytuacje wychowawcze — to pewien układ rzeczy, ludzi, zadań powiązanych ze soba, organizowanych w celu osiągnięcia zamierzonego celu wychowawczego. Wyróżniamy 3 mechanizmy tych sytuacji: naśladownictwo, identyfikacja, modelowanie.

Rozpatrując proces wychowania jako ciąg sytuacji wychowawczych, sytuację wychowawcza rozpatrywać jako najmniejszy element składowy tego procesu.